फेसबुक, राष्ट्रियता र हामीहरू

मलार्इ थाहा छैन मेरो कुराले यहाँहरूलार्इ कत्तिको छुन्छ वा छुँदैन, तर मैले एक नेपाली नागिरक भएको हैसियतले आफूलार्इ लागेको कुरो अर्को एक नेपाली नागरिकसँग बिसाउन मात्र खोजेको हुँ । यसलार्इ अन्य अर्थमा बुझिदिनु हुने छैन भन्ने मेरो अपेक्षा रहेको छ । हामीहरूले नेताहरूमा कहिल्यै राष्ट्रियताको छनक पाएनौं । र, उनीहरू राष्ट्रियताको मुद्दामा अति नै कमजोर रहेको आँकलन गर्दै आएका छौं । तर आज मलार्इ सम्पूर्ण नेपाली जनहरूमा एउटा प्रश्न गर्न मन लागेको छ (अझ विशेषतः फेसबुक संसारमा छाउनु भएका नेपाली मित्रहरूलार्इ) कि हामीमा राष्ट्रियता कति छ ? सायद मैले अब लेख्न लागेको कुराले राष्ट्रियता कसरी झल्कन्छ त ? भनेर यहाँको प्रश्न पनि रहला तर मलार्इ लागेको एउटै मात्र कुरा के हो भने साना कुराहरूमा हामीले आफ्नो परिचय लुकाएका हुन्छौं र त्यो हामीमा रहेको राष्ट्रियताको सानो झिल्को हो ।

मसँग विभिन्न १ दर्जन देशका व्यक्तिहरू फेसबुक संसारमा साथी छन् । उनीहरू मध्ये धेरैसँग मेरो प्रत्यक्ष कुराकानी पनि भएको छ । मैले उनीहरू अंग्रेजीमा अति नै कम बोलेको पाएँ । यदि आफ्ना देशका साथीहरूसँग छन र उनीहरूको भाषा नबुझ्ने कोही अर्को फरक देशको साथी उनीहरूसँग छ भने उनीहरू अंग्रेजीमा बोल्नै पर्ने कुरालार्इ अनिवार्यता ठान्दैनन् । उनीहरू मज्जासँग आफ्नै भाषामा बोल्दछन् र कोही एकजनालार्इ आफूहरू बीच भएको कुराकानीलार्इ अति संक्षेपमा ब्याख्या गर्न भन्दछन् । मैले पाएको छु, उनीहरू अधिकांश सबैले फेसबुकमा समेत आफ्नै भाषामा स्टाटस र कमेन्ट राख्ने गर्दछन् । यहाँहरूलार्इ मलार्इ शुरूमा लागे जस्तो उनीहरूको अंग्रेजी कमजोर भएर यसो गरेका हुन कि भन्ने लाग्ला तर कुरा त्यस्तो हैन । खासमा कुरो यो उनीहरूको आफ्नो राष्ट्रियता र भाषाप्रतिको सम्मान हो । तल केही उदाहरणहरू छन्, हेर्नुस ।

चित्र नं. १ मेरो एक नर्वेजियन साथीको फेसबुक प्रोफाइल

चित्र नं. २) मेरो एक रसियन साथीको प्रोफाइल जहाँ उनले आफ्नो नाम समेत आफ्नै लिपीमा राखेकी छिन । र, उनको एक जना साथीको टिप्पणी रसियन मै देख्न सकिन्छ ।

चित्र नं.३) यिनी मेरा रूवान्डानिज फेसबुक मित्र हुन । यिनले प्रायः रूवान्डानिजमै आफ्नो भित्ते लेखन र टिप्पणीहरू लेख्ने गर्दछन ।

चित्र नं. ४) यिनी मेरी इन्डोनेशिय फेसबुक मित्र हुन । यिनी पनि सधैं इन्डोनेशियन मै लेख्ने गर्दछिन ।

मेरो भन्नुको तात्पर्य, यि माथी दिइएका उदाहरणमा मेरा मित्रहरूले गरे जस्तै हामीले पनि आफ्नै भाषामा फेसबुकमा नाम लेख्ने र भित्ते लेखन वा टिप्पणी गर्नै पर्दछ भन्ने होइन तर कम्तीमा पनि राम्रा अभ्यासहरूले हामीले पछ्याउन सक्यौं भने त्यसले हामीलार्इ केहि हानी गर्दैन भन्ने मात्र हो । तपाइँ लाग्ला देवानागिरी लिपीमा आफ्नो नाम राख्दा साथीहरूले फेसबुकमा साथी बनाउन खोज्दा नाम नभेटिएला भन्ने डर तर विचलित हुनु पर्ने कारण नै छैन । तल चित्रमा प्रस्तुत गरिए झैं यहाँले आफ्नो फेसबुक खाताको व्यवस्थापन गर्न सक्नुहुन्छ ।

सबभन्दा पहिले आफ्नो फेसबुक खाता खोलेर दायाँतिरको माथिल्लो भागमा रहेको Account मा क्लिक गर्नुस र Account setting मा जानुहोस । त्यसपछि Language मा गएर Primary language मा गइ सबभन्दा अन्तिम रहेको नेपाली भाषालार्इ छनौट गर्नुस । उदाहरणको लागि तलको चित्र हेर्नुस ।

अब यति गरिसके पछि यहाँले आफ्नो देखिने नाम नेपालीमा र साथीहरूले खोज्दा सजिलोको लागी त्यहि नाम अंग्रेजीमा राख्न पनि सक्नुहुनेछ । जसको लागि तलको चित्रलार्इ ध्यानपूर्वक हेर्नुहोस र त्यहाँ देखाए अनुरूप गर्नुस ।

पहिलो नाम र थर नेपालीमा लेख्नुस साथै साथीले अंग्रेजीमा यहाँको नाम लेखेर खोज्दा यहाँलार्इ नै भेटोस् भन्ने हेतूले Alternate Name को बक्समा अंग्रेजीमा नाम लेख्नुस साथै आफूले गरेको परिवर्तनलार्इ सुरक्षित गर्नुस ।

र, अब राष्ट्रियताको सानो अंश आफूमा सुरक्षित रहेको र सधैं नेपाली भएर बाँच्ने कोशिस गरिरहेको एक नेपाली नागरिकको पहिचान फेसबुक दुनियाँका साथीहरूमाझ बाड्नुस ।

हुन्छ ???
यदि हजुरलार्इ नेपाली युनिकोडमा लेख्न आउँदैन भने तलको बक्समा रोमनमा टाइप गरी स्पेश हान्नु भयो भने कुनै पनि शब्द आफसेआंफ नेपाली युनिकोडमा बदलिन्छ । त्यसपछि त्यसलार्इ कपि गरि चाहेको स्थानमा लगेर पेस्ट गर्न सक्नुहुन्छ ।

Nepali Unicode

कृपया यहाँको प्रतिक्रिया मेरा लागि अक्सिजन हो भन्ने ठानी प्रतिक्रिया दिन नबिर्सनु होला । धन्यवाद ।