Maya -- a bilingual blog

पहिलो भाग पढ्न  यहाँ थिच्नुहोस  । प्रकाशको क्याफेबाट निस्के पछि मसँग अझै १० मिनेट जति बाँकी थियो । म उसै टहलिएर बसिरहेको थिएँ , मसँगै यात्रा गरिरहेकी युवती मनेरै उभ्भिन आइपुगी । ताकमसम्म आउँदा पनि चुपचाप रहेकी केटी के कुरा गर्न आई छेउमै ? सोधुँ कि भन्ने मनमन लागेको थियो । तर उसले कुरा शुरु गर्नुभन्दा पहिले मेरो मुखबाट एक शब्द पनि चुहिएन । म उभ्भेको ठाउँबाट केहि परको आराम कुर्सीमा आएर बसी । आफ्नो हाते ब्यागबाट बट्टाको बियर झिकी र पिउन थाली । हल्का तनावमा भए झैं देखिन्थी । बेफ्वाँक म उसको क्रियाकलापहरु किन निहालूँ ? मैले उतिरको सम्पूर्ण ध्यान हटाएर म उभ्भेको ठाउँबाट देखिने मनोरम दृश्यहरु हेर्नपट्टि लगाएँ । ताकमकोट र ताकम गाउँको बीचतिरको भागबाट लगिएको तीन लेनको लोभलाग्दो सडक छेऊबाट उभ्भिएर ताकम गाउँतिरको रौनक हेर्दा मन रोमाञ्चित नहुने कुरै भएन । मनमन अडकल काटे यो पहाडी सुन्दरतामा ठडिएको बस्तीलाई रातको समयमा यहि ठाउँबाट हेर्दा यहाँको रात्रीकालीन दृश्य झन कति लोभलाग्दो होला ? अहा ! उस्तै रमणीय पुछारमा बगिरहेको म्याग्दी खोला जस्तै रमणीय पारी मुदीको बस्तीछेउको कफीको बगान । जता हेर्य

भूगोल जस्तै सुन्दर हुनुपर्यो हाम्रो मन तस्बीरः गुगल खोज हाम्रो स्तर, जीवनशैली अनि सोच र हामी बसिरहेको यस भूगोलको विकसित भनिएका देशका बासिन्दाहरुको स्तर, जीवनशैली र सोचमा रहेको भिन्नताको भेद खुट्याउनका लागि सबभन्दा पहिले हामीले उनीहरुका बारेमा थाहा पाउनु पर्ने हुन्छ । जब ती विकसित भनिएका मानिसहरुका आचरण र जीवनशैलीका बारेमा हामीले जानकारी पाउँछौ तब हामीले हामी बाँच्दै आइरहेको सामुदायिक दायराको संकुचनताको भेद थाहा पाउँदछौं । मिहिन पाराले हामीले हाम्रो सोच्ने स्तरका सम्बन्धमा जहिलेसम्म अध्ययन गर्न सक्दैनौं, त्यहिले सम्म हामीले आफ्नै स्तरका बारेमा जानकारी हासिल गर्न सक्दैनौं । तसर्थः कम्तिमा पनि हाम्रो पुस्ताले अधिकतम योगदान दिनु आवश्यक छ, पत्ता लगाउनलाई कि हामी र विकसित मानिसहरुबीच के कति फरक छ ? र, गहन ढंगले विश्लेषण गरिनु आवश्यक छ– सभ्य र सुसंस्कृत समाज निर्माणका लागि हाम्रो के कति योगदान रहन्छ ?  हामी भन्ने गर्दछौं, हाम्रो देश अत्यन्तै अब्यबस्थित छ । यहाँ कानुनी शासनको अभाव छ । नेताहरु सबै चोर हुन । फटाहा छन । तर हामी आफै सम्मानित संसदबाट ऐन कानुनका रुपमा पास भएर आएका नियमहरु पाल

युवा स्वयंसेवकका रुपमा करिब ३० वर्ष पहिले नर्वेमा छँदा जुन अनुभव मसँग थियो, गत हप्ता गुर्जा जाँदा ठ्याक्कै त्यस्तै महशुस गरे मैले । मेरी पत्नीले प्राध्यापन गर्ने विश्वबिधालयमा उनलाई छुट्टी नमिलेपछि शरदकालीन पन्ध्र दिने छुट्टी मनाउन आफु एक्लै त्यता जाँदा एकांकीपनले निकै नै सतायो । धन्न ! मदन पुरस्कार प्राप्त गर्न सफल बहुचर्चीत लेखक सुशिल थकालीको पछिल्लो औपन्यासिक कृति ‘खुलेको आकाश’ साथ मै रहेछ । सातसय पृष्ठको पुस्तक बस यात्रा र अन्य फुर्सदको बेलामा पढेर सक्काएँ । सायद २०६८ को वर्खायामतिरको समय हुनुपर्छ, त्यतिखेरका बहुचर्चीत कम्युनिष्ट नेता तथा तत्कालिन प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले प्रधानमन्त्री हुँदासाथ नेपालमै एसेम्बल भएको मुस्ताङ म्याक्स जिप चढेपछि नेपालको एकमात्र गाडी उत्पादक हुलास मोटर कम्पनीका मालिक निकै हौसिएका थिए । फलस्वरुपः तत्काल आफ्ना इन्जिनियरहरुलाई अझ अरु सुबिधासम्पन्न गाडी निर्माणसम्बन्धी अनुसन्धानका लागि जापान, जर्मनी र अमेरिकाका चर्चीत मोटर उत्पादक कम्पनीमा पठाएको पाँचसात वर्षपछि मोटर उत्पादनमा हुलासले राम्रै गति लिएको हो । पुरानो मोटर उत्पादक कम्पनी भएको भएर प

म्याग्दी काली एफ.एम. ८८.२ मेघाहर्जबाट प्रत्येक बुधबार बिहान सबा आठबाट नौ बजे प्रत्यक्ष प्रसारण हुने बहसमुलक कार्यक्रम हटसिटका कार्यक्रम प्रस्तोता  सुरज के.सी  को निम्तालार्इ हत्पती स्वीकार्ने आँट निकै कमले मात्र गर्छन । धेरैजसो उनीसँग हटसिटमा उपस्थित भएर बहस गर्न डर मान्ने गर्दछन । तर जसै आज बिहान उनले मलार्इ हटसिटका लागि निम्ता गरे, म निकै नै उत्साहित भएँ । लाग्यो, कार्यक्रम मेरा लागि निकै नै फलदायी हुनेछ ।  कार्यक्रममा मैले सञ्चालन गर्ने भनेको  आत्माजागरण अभियान  का बारेमा प्रष्ट्याउने अवसर पनि पाएँ । हामीले विभिन्न विषयमा निकै चर्चा बहस गर्यौ । कृपया सुनिसकेपछि प्रतिक्रिया लेखिदिनु होला । यहाँलार्इ के मन पर्यो ? के मन परेन ? खुलस्त पारिदिनुहोला ताकी प्रस्तोता सुरज के.सीले यो कार्यक्रमलार्इ अझ कसरी लोकप्रिय बनाउन सक्छन ? वा, मैले अन्तरवार्ताका कार्यक्रममा प्रस्तुत हुँदा आफूलार्इ कसरी प्रस्तुत गर्नुपर्ला ?

सानो छँदा तीज आउँदा आमाको पछि लागेर मामाको घर जाने गर्दथ्यौं म र मेरो भाई । आमा, छामाहरु र ठूलीआमाहरुको भेटघाट हुने त्यतिखेरको तिजले हाम्रा आमाहरुलाई एउटा औसर जुटाउने गर्दथ्यो – टाढाटाढाका दिदीबहिनीहरुलाई करिब एक बर्षपछि एकै ठाउँमा जुराउने । आमाहरुले वर्षभरी अनुभूत गरेका दुःखसुखका कुराहरु सुन्न पाउँदा अर्कै किसिमको आनन्द आउने गर्दथ्यो, मलाई पनि । मामाकै घरको तगारोबाहिर रहेको खुल्ला चौरमा गाउँका अरु चेलीबेटीहरु पनि जम्मा भएका हुन्थे, उनीहरुले तीजका भाकामा गाएका गीतहरुले गाउँ नै जुरुक्क पाथ्र्यो । हातका औंला झुराझुरा पर्ने गरी उनीहरुले बजाउने मादलको आवाजले निर्माण गर्ने रौनकका बारेमा शब्दमा म कसरी ब्यक्त गरुँ ? साँच्चीकै भिन्न थियो हाम्रा आमाहरुले उतीबेला मनाउने तिज ।  जति जति मेरो उमेर हुर्कदों छ, उति उति हाम्रा चाडपर्वहरु मनाउने शैलीमा पनि परिवर्तन हुँदै आएको महशुस गर्दै आएको छु, मैले । तीज, महिलाहरुको महान पर्व भन्ने गरिए पनि कतै यो महिलाहरुकै पहुँच बाहिर जान लागेको त हैन ? तीज बिशेष कार्यक्रमहरुमा निश्चित आर्थिक हैसियत भएका महिलाहरुको मात्र उपस्थिती देख्दा यस्तै अनुभूत गरेको छु