Maya -- a bilingual blog

उनका केहि विवादस्पद चालबाजीहरुलाई यस बखतमा माफ गर्ने हो भने साँच्चिकै उच्च राजनीतिक स्थान लिएका महान नेता थिए उनी अर्थात गिरीजाप्रसाद कोइराला ! अनि थुप्रै राजनेताहरुले स्वीकार गरेको पनि तथ्य पनि हो कि अब उनले लिएको स्थान अब कुनै पनि नेपाली नेताहरूले लिन सक्ने छैनन् । माओवादी उपाध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईले अति भावुकतासाथ सञ्चारकर्मीलाई बताएका छन् – जारी शान्ति प्रक्रियाले अभिभावक गुमाएको छ, उनको अनुपस्थितीमा यो प्रक्रियाले कुन रुप लिने हो अनुमान गर्न जटिल छ ।औषत नेपालीहरुले नबाँच्ने उमेर अर्थात हिन्दु ग्रन्थमा पनि विश्वास गरिएको छ कि ८४ वर्ष पार गर्ने औसर धेरै कमलाई मिल्दछ र ती देवता नै हुन् ! थोरै भाग्यमानीलाई मात्र मिल्ने धेरै वर्ष बाँच्ने अवसर प्राप्त गरेका कोइरालाले ६ दशक सम्म आफूलाई नेपाली राजनीतिमा सक्रिय बनाइराखे र त्यतिमात्र होइन् देशमा प्रजातन्त्रको पुनसर््थापना पश्चात ः २०४६ देखि यता नेपाली केन्द्रिय राजनीति लगभग उनकै वरिपरी सिमित बन्यो । वि.सं. २०४८ जेष्ठ १६ गते पहिलो पटक प्रधानमन्त्री बन्न पुगेका कोइराला त्यसपछि विभिन्न समयमा गरी ६ पटकसम्म नेपालको प्रधानमन्त्री बन्न पुगे ।

संविधान घोषणाका दिनहरू नजिकिदै गर्दा मलाई थुप्रै कुराहरुले पिरोल्न थालेका छन् । मुख्य भनौंदा दलहरूले एक अर्काको विचार र मान्यतालाई सम्मान गर्न नजान्दा देशमा ठूलै दुर्घटना होला कि भन्ने पिरलो नपरेको पनि होइन् तर मनको कुनै कुनामा देशमा अब राम्रो हुन्छ कि भन्ने झिनो आशा कायमै छ, जसले मजस्तै थुप्रै नेपालीहरुलाई निराश हुनबाट बचाउँदै आएको छ । आज मलाई लागेको छ, साँच्चिकै जेठ १४ गते यो देशमा कस्तो परिस्थीति निर्माण हुन्छ होला ? संविधान सभाको महत्व बिर्सिएका नेताहरुले आफ्नो सम्पूर्ण ध्यान सत्ता र सरकारमा मात्र केन्द्रित गर्न थालेको यो घडिमा आपराधीक समूहहरुलाई जे पनि गर्न सकिन्छ भन्ने परेको हामी सजिलै अड्कल काट्न सक्छौं । प्रत्येक दिन कहिं न कहिं गोली नचलेको, चन्दा र अपहरणको आतंक नभएको रेकर्ड नै छैन् । देशको सबभन्दा सुरक्षित ठानिने राजधानी अझ त्यसको पनि झन सुरक्षित मानिने राष्ट्रपति निवास सहित विभिन्न देशका राजदुतावास रहेको क्षेत्र (लाजिम्पाट) मा दिनदहाडै गोली चल्छ, प्रहरीकै आँखा अगाडिबाट अपराधी भाग्छ अनि गृहमन्त्री भिम रावल कुनै सार्वजनिक समारोहमा जनताहरुलाई अनुभूत गराउन खोज्दै बोल्नुहुन्छ – स

पौलस्त्य साहित्य समाज म्याग्दीले गत शनिवार आफ्नो तेस्रो अधिवेशन भव्यताका साथ रेडक्रस सभाहल बेनीमा सम्पन्न गरेको छ । वरिष्ठ साहित्यकार एवं प्राज्ञ सरुभक्तको प्रमुख आतिथ्यतामा सम्पन्न कार्यक्रममा झण्डै एकसयको हाराहारीमा नवोदित तथा अग्रज साहित्यकर्मीहरुको उपस्थिति रहेको थियो ।

भारतले नेपालसँग एक असल छिमेकीको रुपमा व्यवहार गर्न नसकेको अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषण छ । सिमा क्षेत्रका नेपालीहरुलाई भारतीय सिमा सुरक्षा बल (एसएसबी) ले दुःख दिदैँ आएको हामी सबैले देख्दै र भोग्दै आएको कुरा हो । अझ नेपाली सीमा पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्म ५ दर्जनभन्दा बढी क्षेत्रहरुमा मिचिँदै आएको कुरा पनि घामजस्तै छर्लङ्ग भएकै कुरा हो । यति हुँदा हुँदै पनि भारतीय शासकलाई रिझाएर नेपाली राजनीतिमा आफ्नो प्रभाव पार्न सकिने भ्रममा उसले भन्दै आएकी छे – भारतले नेपाली सीमा मिचेको छैन् । यो कस्तो दुर्भाग्य नेपालीहरुको ? कि, देशको उपप्रधानमन्त्रीले नै यसरी ढाट्छे अनि नेपालीहरुको शीरनत गराउन बाध्य पार्छे । यो सुजता भन्नीको पछिल्ला गतिविधीले मेरो त कन्सिरी नै तातेर आएको छ । यसलाई त नेपालमा रहने अधिकार नै दिनु हुँदैन् । हैन्, यसको भिषा सिद्धिएको छैन कि क्या हो ?

नेपालमै रहदैँ बस्दै आएका हामीहरुलाई त यहाँको राजनीतिक वृतमा हुने गरेका घटनाले अचम्म तुल्याउँदै आएका छन् झन विदेशमा रहनु हुने नेपाली दाजुभाई तथा दिदीबहिनीहरुलाई नेपालमा हुने गरेका घटनाले निकै अचम्ममा पार्छन कि भन्ने मेरो अनुमान मात्र हो । यहाँहरु नेपालको राजनीतिमा झण्डै पछिल्लो एक दशकदेखि हालीमुहाली मच्चाउँदै आएकी एक जर्मन नागरिकका बारेमा सायद जानिफकार हुनुहुन्छ होला नै । मैले यहाँ कुरा गर्न खोजेको कांग्रेस नेतृ (भन्दा पनि बढी गिरीजापुत्री) सुजता जोष्टको हो । हाल एमाले, फोरम (लोकतान्त्रिक) अरु केही झिना मसिना दलको सहकार्यमा कांग्रेससहितको सरकार छ । र, यो सरकार यति लाजमर्दो र घृणित गठबन्धनका साथ निर्माण भयो कि सरकारमा प्रतिनिधित्व गर्ने झण्डै ८० प्रतिशत भन्दा बढी मन्त्रीहरु संविधानसभाको निर्वाचनमा हारेकाहरु छन् । त्यस्तै, आफ्नो बाबुको खोल्टीबाट दिइएको चुनावी टिकटले सुजता जोष्ट संविधान सभा निर्वाचनमा मोरङ ३ बाट उठेकी थिइन तर आफ्ना प्रतिस्पर्धी उपेन्द्र यादवसँग झण्डै पाँच गुणा कम मतले पराजित भए पनि उनको पुर्पुरोमा नेपालको उपप्रधानमन्त्री खाने दाउ लेखिएको रहेछ । अब कस्को बाउ के लाग्नु ? धे

जब देशमा राजनीतिक तरतलता छाउँछ तब देश विभिन्न किसिमका अराजकताले चारैतिरबाट घेराबन्दीमा पर्न पुग्दछ । हो, साथी यस्तै खालका घटनाहरु घट्न थालेका छन् आजभोली हाम्रो देशमा । आज राजधानी काठमाडौंमा भएको एउटा सामान्य विवादमा गोली चल्दा विद्यालयबाट फर्किरहेको एक निर्दोष बालकको हत्या हुन पुगेको छ । गोली काण्डमा सहभागी ११ जना मध्ये दुई जनालाई स्थानीयवासीले पक्रेर प्रहरीकोमा बुझाउन सफल भएका छन् । तर यति कुराले हामीहरु विश्वस्त हुन सक्दैनौ कि समाजमा हत्या, हिंसा, आतंक र अराजकता फैलाउँदै हिड्ने ती र तीजस्तै अराजक समूहहरु निमिट्यान्न होलान् भनेर किनकी विगत ५ महिनामा देशका विभिन्न स्थानमा रहेका कारागारको कमजोर व्यवस्थापन र प्रशासनको चरम लापरबाहीका कारण हत्या, चोरी, डकैती, अपहरण र बलात्कारजस्ता जघन्य अपराधमा संलग्न झण्डै ५ दर्जन कैदीहरु कारागारबाटै फरार हुन सफल भएका छन् । जसको विवरण तल हेर्नुस् –  २०६६ साउन २९ गते राती १२ बजे, जिल्ला कारागार सिराहा बाट ४५ कैदि फरार  २०६६ अशोज १२ गते राती, जिल्ला कारागार कञ्चनपुरबाट ६ कैदी फरार  र, गत हप्ता २०६६ माघ १ गते कपिलबस्तुबाट ८ कैदी फरार अब तपाइँ आफै भन्नुस्