Skip to main content

डा. केसी, उनको अनशन अनि एउटा झुम्रे नागरिक


डा. गोविन्द केसीका शुरूवात तिरका अनशनहरूमा मेरो पूर्ण समर्थन थियो । मैले पनि आफ्ना सामाजिक संजालका भित्ताहरूमा निकै खरा खरा वाक्यहरूसहित तीनका पुछारमा ह्यासट्याग आइएमवीथडाकेसी लेखेकै हुँ । मलाई लुकाउनुपर्ने केहि छैन । डा. केसीका शुरूवाती मागहरू भनेका चिकित्सा क्षेत्रमा बढ्दो राजनैतिक हस्तक्षेप अनि तीसँगै यस क्षेत्रमा बढ्दै गएका विकृती विसंगतीहरूको अन्त्य हुनुपर्छ भन्नेमा केन्द्रित हुन्थे । तर डा. केसी जति नै निष्ठावान, त्यागी या देवरूप नै किन नहोस उनको, उनका काँधमा बन्दुक राखेर आफ्ना विभिन्न खालका अभिष्ट पूरा गर्न खोज्नेहरूको एउटा ठूलो जमातबाट उनी घेरिएका छन । यो मिथ्याको आरोप हैन ।
निसन्देहः डा. केसी अनशन बस्नुपूर्व उनले अनशन बस्न थालिसकेपछि स्वास्थ्य क्षेत्रमा महशुस हुनेगरी परिवर्तन भएकै हुन । त्यसको जस पूरापूर उहाँलाई जान्छ । तर यसको अर्थ यो हैन कि स्वास्थ्य क्षेत्र सुधारका लागि सबै कुरा वहाँले नै भनेजसरी हुनुपर्छ । बिडम्बना यो छ कि वहाँको शुरूको अनशन देखि नै माग पूरा गर्ने बहानामा सरकारले एउटा बेथितीको पृष्ठपोषण गर्ने कामको श्रीगणेश गरेको छ । केसीको एक सुत्रिय माग थियो बरिष्ठताका आधारमा आइओएमको डिन नियुक्त गरिनुपर्ने । त्रिबि कार्यकारी परिषदले वरिष्ठताको आधारमा डिन नियुक्त गर्यो पनि । अब यहाँ केसीले उठाएको समस्या र सुझाएको समाधानको उपायमा नै प्रश्न गर्ने प्रशस्त ठाउँ थियो । जबकी त्यो कहिल्यै पनि बहसको विषय बन्नै सकेनन । के बरिष्ठताको आधारमा कुनै पनि संस्थाको प्रमुख नियुक्ति गरिनु सर्वकालिक अनि सर्वोत्तम उपाय हो ? के यसले तत् संस्थामा गुणस्तर एवं प्रभावकारी कार्यसंचालनको सुनिश्चितता राख्दछ ? पक्कै पनि राख्दैन । बरू यसको सट्टा आइओएमको डिन नियुक्त हुनका लागि केहि विशिष्ट मापदण्डहरू तोकिनु पर्ने थियो । हैन र ? कोही कसैले अर्को कोहीले भन्दा केहि वर्ष पहिले जागिर शुरू गरेकै भरमा उ कसरी अर्को भन्दा बरिष्ठ हुन सक्छ ? बरिष्ठताका मापदण्डहरू के के हुन ?
हामीहरू यति भावनात्मक छौं कि भावनामा बग्दै जाँदा हामीले तथ्यहरूलाई भुसुक्कै बिर्सिदिन सक्छौं । उदाहरणकै लागि २०६९ असारमा डा. केसीले पहिलो अनशन शुरू गरे, जतिबेला यो देशमा समकालिन नेताहरूमा सर्वाधिक विद्वान मानिएका नेता डा. बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री थिए । यिनै विद्वान प्रधानमन्त्रीको कार्यकालमा अनशन शुरू मात्र भएन पहिलो अनशन अन्त्य भएको एक महिना बित्दा नबित्दै त्यहि मागलाई लिएर केसीको अर्को अनशन शुरू भएको थियो । जो देशको कार्यकारी पदमा रहेर अनशनकारी (सत्याग्रही पनि भनिएको छ) सँगको एउटा माग पूरा गराउन असमर्थ रहे । तर मानिसलाई लाज पचेपछि जे गरेपनि हुन्छ । यसैले आज विद्वान नेता डा. बाबुराम भट्टराई नै आक्रामक बनेर मैदानमा आएका छन ।
उसो त डा. केसीको मागलाई लिएर राजनीति नगरौं भन्ने मत पनि छ । तर यसमा राजनैतिक मुददाहरू मात्र हैन प्रत्यक्ष रूपमा राजनैतिक दलहरूको संलग्नता भैसकेकाले यसलाई विशुद्द गैरराजनैतिक अभियान भन्न मिल्दैन । किनकी मोहडामा अनशन एकजना निष्ठावान डाक्टर बसेको भएपनि पर्दाभित्र विभिन्न स्वार्थसमूहहरू यसमा क्रियाशिल छन । यदि हैन भने मलाई कुनै विद्वानले स्पष्ट पारिदेओस् कि मेडिकल कलेजहरूमा देखिएको भनिएको विकृतिको जिम्मेवार अहिले संचालनमा रहेका मेडिकल कलेजका संचालकहरू हुन कि २०६४ देखि मेडिकल कलेज संचालनको मनशाय पत्र बुझेर प्रतिवर्ष नविकरण शुल्कका रूपमा लाखौं रकम सरकारलाई तिरेर, पूर्वाधार निर्माणमा करौडौं खर्च गरेका लगानीकर्ताहरू हुन ? काठमान्डु उपत्यकामा मेडिकल कलेजहरू धेरै भए भन्ने जानकारी डा. केसीलाई २०६९ असारमा थिएन ? त्यस्तै डा. केसीको चौथो अनसन (२०७० पुष २७ देखि माघ १०) पछि भएको सहमतिको चौथो बुँदामा उल्लेख राष्ट्रिय चिकित्सा नीति तय गरी सोही बमोजिम मेडिकल कलेज सम्बन्धन सम्बन्धी निर्णय लिने सहमतिको अर्थ के हो ? प्रश्न यहाँ नेर हो राष्ट्रिया चिकित्सा नीति तय गर्ने कसले हो ? सरकारले कि डा. केसीले ? या माइतिघर मण्डलामा कागजका टोपी लगाएर उफ्रिनेहरूले ?
अचम्म लाग्दो त के छ भने मेडिकल शिक्षामा बेथितीको पृष्ठपोषण गर्ने, गुणस्तर कायम नगर्ने मेडिकल कलेजहरूको सम्बन्ध खारेज गर्नुपर्ने माग कहिल्यै उठेको छैन । नेपाल सरकारको छात्रबृतिमा चिकित्सक एवं विशेषज्ञ डाक्टर बनेका कति जनाले अध्ययन पूरा गरेपछि दुर्गममा गएर सेवा गर्ने वा सरकारले उनीहरूको चिकित्सा शिक्षामा गरेको लगानी फिर्ता गर्ने कबुलियतनामा पूरा गरेका छन ? तीनलाई कारबाही हुनुपर्छ या पर्दैन ? तीनका बिषयमा डा. केसीको धारणा के हो ? तर बिडम्बना पछिल्ला अनशनहरूमा उहाँका प्राथमिकताहरू केहि राजनैतिक स्वार्थसमूहका कुत्सित मनशायहरूसँग तादम्यता राख्दछन । तीनले आम मानिसहरूका विचारको समग्र प्रतिनिधित्व राख्दैन । अस्ति एकजना मेरो मित्र भन्दैथिए कि आफ्नो शिशुलाई सामान्य चेकजाँचका लागि एउटा नीजि अस्पतालमा पुग्दा डाक्टरले २ मिनेट हेरेँ, मैले ४५० रू शुल्क तिरेँ । तर बिडम्बना डा. केसीको कुनै पनि मागले अस्पतालको शुल्क घटाउँदैन ।
आन्वीक्षिकी (तर्कशास्त्र) मा चतुर केहि विद्वानहरू डा. केसीका प्रवक्ता झैं जताततै छाइरहेको यो अवस्थामा मैले यतिसम्म लेख्नु उनीहरूका लागि ठूलो दुस्साहस गर्नु हो । डा. केसीको हठ एवं माग राख्ने उनको विधीकाबारे प्रश्न गर्नु माफियाका घरमा पुगेर मार्सि चामलको भूजा ज्यूनार गर्नु जस्तै हो । मेरो केहि राजनैतिक अभिष्ट छैन, मैले प्राप्त गर्नु या गुमाउनु केहि छैन । तर मैले भन्नु यत्ति हो । नागरिक सर्वोच्चता सडकमा हैन संसदमा हुन्छ । यदि संसदमा नागरिक सर्वोच्चता नहुने भए हिजो माओवादीको युद्दको विरोध किन गर्यौ ? आज विप्लवको क्रान्तिको विरोध गर्नुको तुक होला कि नहोला ? यसको जवाफ कानुन पढेर गैरकानुनी तर्क गर्ने ओमप्रकाश अर्याल, राजनीति गरेर अराजनैतिक तर्क गर्ने माननीय गगन थापाले दिन सक्नुहुन्छ ?
मेरो पनि स्पष्ट मान्यता छ, देशको स्वास्थ्य क्षेत्रलाई डामाडोल पार्न जिम्मेवार सबै चाहे त्यो मेडिकल कलेज संचालक होस्, चिकित्सक होस् या कुनै पनि राजनैतिक नेता ती सबै कानुनको कठघरामा ल्याइनुपर्छ । तर यसको अर्थ यो हैन कि प्रचलित कानुनी मान्यता विपरित सडकमा बसेर केहि मानिसहरूले चिच्याएर नेपालको स्वास्थ्य नीति के हुने ? अझ अचम्म लाग्दो कुरो माइतिघर मण्डलामा प्रदर्शन गर्न पाउँनैपर्छ रे । माइतिघर मण्डलमा प्रदर्शनमा रोक लगाउन पाइँदैन भन्ने मागसँग ताप्लेजुङको झुम्रे नागरिकको के साइनो छ ?

Comments

  1. कुरा सहि छन तर दुर्भाग्य के हो भने नेपाली जनताका प्रतिनिधि हँ भन्ने र जिम्मेवार निकायमा बसेर निर्णय गर्ने पात्रहरु जसलाई रास्ट्रको दुर्गामी महत्त्व राख्ने ऐन नियम बनाउने अख्तियारि दियो इमान्दार, कर्तब्यनिष्ठ र जनताको अधिक्तम हित प्रती जवाफ्देहिता निर्वाह गर्ने चरित्रले ओतप्रोत देखिय त??? चाहे त्यो राज्दूत नियुक्ती, प्रधानन्यायाधीश , न्यायाधीश ,लगायतका सर्बोच्च पदहरुमा छनौट गरियका पात्रहरु तत तत पदका लागि योग्य छन त??एउटा अशल कार्य गरेर ९९ सय गलत कार्य शङ्ख्याको दम्भकै भरमा गरिनु शासन ब्यवस्थाको धर्म हो?? लेनदेन गरेर पद बाड्ने सरकारका यी पात्रहरुले जनतालाई कस्तो सेवा देलान मुख्य प्रश्न यो हो कि????

    ReplyDelete

Post a Comment

प्रतिक्रिया ब्यक्त गर्दा सभ्य र सुसंस्कृत शैली प्रयोग गर्नका लागि सम्पूर्णमा सविनय अनुरोध गर्दछु ।

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...