Skip to main content

कल्पनाभन्दा केहि पर : बेनीदेखि सोर्मार्कासम्म

विभिन्न बस स्टपहरूमा निर्धारित समयमा रोकेर, यात्रुहरू झराल्दै र उकाल्दै हामी सवार बस सोर्मार्काको बस स्ट्याण्डमा आएर रोकियो । क्याथ्रिन, एलि, हन्स, प्रजु र म क्रमशै ः बसबाट ओर्लियौं । हन्सले हामीलाई कार्यक्रम स्थलमा लगे । साँझको करिब सात बजेको समयमा हामी तालिम स्थलमा पुग्यौं । केन्याका लागि युवा स्वयंसेवक रहिसकेकी रेग्नल्ड स्टाधिम र कार्यक्रम संयोजक लट्टा क्याटबग म्याडसेनले हामीलाई न्यानो स्वागत गरे । र, काउण्टरमा रहेकी एक अधवैशेंले हामीलाई आ–आफ्ना कोठाहरूको कि–कार्ड दिइन्, तत्पश्चातः हामी केहिबेर आरामका लागि आफ्नो कोठातिर लाग्यौं । एक थान टिभि र आरामदायी दुईवटा विस्तराको साथमा रहेको एक थान दराज भएको एट्याच बाथरुम सहितको कोठाभित्र पस्दा बित्तिकै मन पुलकित भएर आयो । अहा ! म त्यो क्षणको बयान यहाँ शब्दमा कसरी गर्न सकुँ ? त्यो भब्य कोठाबाट फुसफुस परिरहेको हिउँलाई झ्यालबाहिरको होचा रुखहरुको सानो वनमा मैले अविछिन्न हेरिरहेँ ! प्रणयदिवसको त्यो दिन मैले मेरी धर्मपत्नीलाई एकतमास सम्झिराखेँ । अझ साँच्चिकै भन्नुपर्दा त्यो फुस्फुसाईरहेको हिउँले मलाई मेरी धर्मपत्नीको याद दिलायो । कल्पनामा मैले मेरी छोरीलाई “हिउँ परो, हिउँ परो” भन्दै मेरै वरिपरी घुमिरहेको पाएँ । अहाँ ! जीवनमा यस्ता मनोरम क्षणहरू किन पटक–पटक दोहोरिएर आउँदैनन् हँ ? मनले मनलाई प्रश्न गरिराखेको त्यो पलको गुञ्जायस अब कहिले फेरि उसै गरि दोहोरिएर आउला ? प्रत्येक पल्ट ती पलहरूको यादमा मलाई यस्तै लाग्दछ !
त्यो १४ फ्रेबुअरीको साँझ मैले नर्बेजियन डिनरको पहिलो स्वाद लिएर कोठामा फर्किसक्दा, मेरो रुम पार्टनर तार्या कोठामा आइसकेका थिए । परिचय आदानप्रदान गरिसकेपछि अन्तरंग साथीहरू झै हामीले अति नै नीजि कुराहरू पनि गर्‍यौं । उनी कम बोल्ने तर रसिक मानिस लाग्यो मलाई । मैले सुने झैं पश्चिमाहरू असहयोगी र नीतान्त अन्तरमुखी स्वभावका हुन्छन् भन्ने कुरा उनीसँगको उठबसले अझ थप अप्रमाणित गरे झैं मलाई लाग्यो । आफू अझैसम्म पनि अविवाहित र संयोगबश केटीसाथी पनि नभएकाले वाईफाई इन्टरनेट सेवा निशुल्क उपभोग गर्न पाइने उक्त कोठामा प्रत्येक साँझ उनी आफ्नो ल्यापटप मलाई दिदैँ नेपालमा भएकी मेरी पत्नीसँग ई–वार्तालापका लागि उक्साईरहन्थे । यसरी प्रत्येक नर्वेजियन साथीहरू तथा हामीजस्तै रूवाण्डा र सुडानबाट आएका साथीहरूसँगको नियमित उठबसले मलाई निकै नै रोमाञ्चित बनाईरहेको थियो ।
नर्वेजियन युवा रेडक्रसकी केन्द्रिय सभापति कमिला हेल्गेसनको नर्वेजियन युवा रेडक्रसको क्रियाकलापहरूका बारेमा भएको प्रशिक्षण होस् वा करिना र मरिनाको युवा स्वयंसेवक हुँदाको अनुभूतिहरू साटफेरको सत्र होस् ती सबै निश्चित समयमा शुरू भए र अति नै निश्चित समयमा सकिए । मलाई यस्तो लाग्यो, उनीहरूलाई हामीलाई भन्दा सयौं गुणाबढी समयको महत्व थाहा छ र समयको परिपालनामा उनीहरू निकै नै पारंगत छन् । समूहमा विभाजित भएर गरिएका विभिन्न कार्यहरू अनि चुस्तपन र मनोरन्जनका लागि गरिएका आउटडोर क्रियाकलापहरूबाट प्राप्त रोमाञ्चकताको वर्णन शब्दमा अभिव्यक्त गर्न म असमर्थ छु । विश्व स्वास्थ्य क्षेत्रमा अति सम्मानित मानिने फ्लोरेन्स नाइटिंगेल पदक प्राप्त गर्न सफल टोरेल प्यारेलिन्सको “कार्यक्षेत्रमा स्वास्थ्य सम्बन्धी अनुभव” को सत्रमा रेडक्रस स्वयंसेवीहरूले कसरी युद्धका मैदानमा र विभिन्न प्रकोपबाट पिडितलाई मानवीय सेवा पुर्‍याउँदै आएका छन् भन्ने जानकारी प्राप्त गरेपछि, मलाई ‘मानवीय सेवा’ लाई अझ नजिकबाट बुझ्ने अवसर पाएको अनुभूति भयो । अझ एक वृद्ध प्रशिक्षक गेयर एन्डसनको “कार्यक्षेत्रमा सुरक्षा” विषयक प्रस्तुतीमा मैले प्रत्येक साना त्रुटीहरूलाई बेवास्ता गर्दा कति भयानक परिणाम ब्यहोर्नु पर्दोरहेछ भन्ने राम्ररी थाहा पाएँ । वल्फ प्लस वाटर आर्टस् कम्पनीका वरिष्ठ प्रशिक्षक पिटर ह्यारिसको “साँस्कृतिक चेतना र द्धन्द्ध व्यवस्थापन” सम्बन्धी प्रशिक्षण म मात्र होईन तालिममा सहभागी सबैले यस्ता उत्कृष्ट प्रशिक्षकको संगत पाउँदा आफूलाई निकै भाग्यमानी ठानेको पाइयो । उनी प्रशिक्षणमा यति पारंगत थिए कि उनले गराउने हरेक क्रियाकलापले सहभागीहरूको ग्रहण गर्ने क्षमतालाई अझ बढि तेज गराएको महशुस हुन्थ्यो । उनको प्रशिक्षण पछि सबै सहभागीहरूले उनका बारेमा निक्कै राम्रा टिकाटिप्पणी गरेँ । वास्तवमा, आफ्ना विषयमा निपूर्ण र उत्कृष्ट प्रशिक्षण क्षमता भएका प्रशिक्षकहरूको संसाथमा रहेर कुनै पनि विषयमा ज्ञान हासिल गर्न पाउनु धेरैका लागि महत्वपूर्ण र यादगार हुन्छन् । मैले थुप्रै हिसाबले यो तालिम प्राप्त गर्न पाउनु महत्वपूर्ण र विशेष भएको अनुभूति गरेको छु ।
मैले जीवनमा कहिल्यै यत्रो ठूलो अवसर प्राप्त गर्छु भन्ने सपनामा देख्नु त परै जाओस् रटना पनि गरेको थिइनँ । अहिले आएर लाग्छ, जसले प्राप्त अवसरलाई सहि समयमा पकड्न सक्तछ, त्यसले जीवनमा अकल्पनीय मौका प्राप्त गर्ने वातावरण सृजना गर्दछ । मलाई राम्ररी याद छ, पौष महिनाको अन्तिम सातातिरको त्यो दिन कार्यालयको काम लिएर म झोला बोकेर झण्डै एक हप्ताको लागि ताकमतिर जादैं थिएँ । हुलाकचोकमा म जुरेसमा रहँदा जुरेस प्रकाश मा.वि. (हाल उच्च मा.वि) बेनीमा शिक्षक नायक रहनुहुने र मलाई रेडक्रसमा आबद्ध गराउनुहुने गुरू ध्रुबलाल शर्माले मलाई रोक्दै भन्नुभएथ्यो – “बाबु, नर्बेमा एक हप्ते तालिमका लागि रेडक्रस केन्द्रिय कार्यालयबाट प्रतिस्पर्धामा सहभागीताका लागि जिल्ला शाखालाई पत्र आएको छ, ईच्छुक भए म सिफारिश गर्न लगाउँछु । मलाई लाग्छ, तिमीले सक्छौं ।” “खै गुरू ! म ताकमतिर जाँदैछु, फर्केपछि कुरा गरम्ला, हैं ।” गुरूको कुरामा खासै चासो नदिएर म त्यहाँबाट हिड्न खोज्छु । गुरूले मलाई अझै केहिबेर त्यही अड्याएर आफ्ना कुरा पूरा सुनाउने जमर्को गर्दै भन्नुहुन्छ – (मलाई फेरि बुढाले कतिखेर कुरा सिध्याउँछन् र त्यहाँबाट हिडम्ला भन्ने लागिरहेको हुन्छ) “अँ साँच्ची तालिम पछि नौ महिना जति उतै स्वयंसेवक भएर काम गर्न पाईन्छ नि । परिक्षामा सर्वोत्कृष्ट हुन सक्नुप¥यो बाबु, भविष्य बन्छ ।” मलाई गुरूले भनेको अन्तिम दुई शब्द ‘भविष्य बन्छ’ भन्ने शब्दले केहि आकर्षित गरे । तथापि हतार हतारमा कुरा सिध्याएर म करिब एक हप्ताको लागि ताकमतिर लागेँ । आज आएर लाग्छ, गुरूले मलाई जति विश्वास गर्नु भएको थियो । त्यति मैले किन आफूलाई विश्वास गर्न सकिन होला ? अनि साँच्ची त्यो दिन गुरूले मलाई त्यो कुरा जानकारी नगराएको भए नि ? मैले यो अन्तिम चार भागसम्म लेखेका कुराहरू संस्मरण होइन कोरा काल्पनिक कथाका रूपमा हुन्थे होला ! थ्याङ्क्यु गुरू ! जय रेडक्रस !

Comments

लोकप्रिय पोष्टहरू

अनि रोशन भाइले टिपेछन् ६ बाल्टिन बेरी

गएको साल, हेर्दै कलिला देखिने दुई जना ठिटाहरू तिक्कुरिला रेल बिसौनीको कुनामा मस्त चुरोटको पफ लिदैं गरेका बेला, "भाइहरू नेपाली हो ?" भनेर मैले सोधेको थिएँ । मेरो प्रश्न भुँइमा झर्न नपाउँदै, आफूले तान्दै गरेको चुरोट आफ्नो साथीलाई दिदैँ, झन कलिलो देखिने ठिटोले भनेथ्यो, "हो दाई । कसरी पो ठम्याउनु भो ?"  दुई फरक मुहारको बनोट लिएका मानिसहरू सँगै बसेर एउटै चुरोट तान्दैछन् भने ती पक्कै नेपालीहरू हुनुपर्छ, त्यसमाथि तिमीहरू नेपाली मैं बातचित गर्दै थियौ नी त । मेरो जवाफ सुनेपछि त्यो ठिटोले कपाल कन्याउँदै भनेथ्यो, "हाउ दाजु पनि, सारै मजाको पो हुनुहुदोँ रहिछ !" मैले बात मार्न खोज्दा, निसंकोच बात मार्न खोज्ने ठिटो त पूर्वतिरको लिम्बु भाइ रहेछन् । अनि खासै बात मार्न नचाहने चाँहि रहिछन् - काठतिरका बाहुन भाइ ।  त्यो दिन ती भाइहरू हेलसिन्कीबाट सवा घण्टाको रेल यात्रामा पुगिने ठाउँबाट काम पाइने आशामा साथीलाई भेट्न आएका रहेछन् । आफूलाई भेट्न निम्ता दिएको साथीसँग भेट  नभएपछि  कामको खोजीमा हेलसिन्की झरेका उनीहरूलाई  आफू बस्ने ठाउँतिर फर्कने क्रममा मैले भेट्न पुगेको थिएँ । छोटो भ...

घर कहाँ हो दाजुको ?

अन्तिम पटक ह्वाट्स एपकलमा तेर्ह मिनेट कुराकानी भएको ठ्याक्कै तीन महिनापछि ह्वाट्स एपमा तिमीलाई मेरो पछिल्लो ब्लग पोष्टको लिंक साझा गरेथेँ, करिब तीन हप्तापछि आजै बुनेले मीठो टिप्पणीसहितको सन्देश प्रवाह गर्ने क्रममा अम्रिकाबाट सोधी पठायौ, "Dai, I have a question, where is home? Nepal or Finland?" सायदै बुने तिम्रो प्रश्न यत्तिमै मात्र सक्किन्थ्यो भनेपनि मैले सजिलै भनिदिन सक्थेँ होला जसरी हाम्रै म्याग्दीका लोकगायक खड्ग गर्बुजाले आफ्नो ' पिरती ' एल्बमको एक गीतमा सोध्दा प्रश्न, "घर कहाँ हो मायालु?" कति सजिलै जवाफ दिएथीन् गायिकाले, "हिमालको काखैमा ।" तर तिम्रो प्रश्नमा जवाफ मात्र दिएर पुग्थेन्, त्यसले अन्तःस्करणको भाव पनि जान्न चाहन्थ्यो किनकी त्यसमा तिमीले थपेर पठाएथ्यौ - "What is your feeling since you've lived so many years in Finland?" म फिनल्याण्ड टेकेको वर्षदिन पनि त पुगेको थिएन् जतिबेला सन् २०१३ को हिउँदमा फिनल्याण्डमा मलाई पहिलो कामका लागि भनसुन गर्दिनुभएका दाजु राजन सुवेदीले, तिम्रो जत्तिकै गम्भीर त होईन् तर सिधा प्रश्न गर्नु भएथ्...

मेरो एउटा साथी छ (हुनुहुन्छ)

 " नीराजन, मेरो बेस्ट फ्रेन्ड हो ।" जन्मेर २६ वर्ष बिताएको देश नेपालमा मलाई यस्तो भन्ने कोही थिएन् । तर यतै फिनल्याण्ड आइपुगेपछि,  मलाई यस्तो भन्ने एक जना भेट्टिएकी थिइन् ।  जोसँग बसेर एकै कप चिया वा कफि पिएकै थिइँन्, मैले । मनभरीका बह न मैले उनीसँग केहि पोखेकै थिएँ, न त उनले विशेष केही त्यस्त्तो साझा गरेकी थिइन् मसँग । तर मलाई चिन्ने र मसँग सम्पर्कमा रहेका धेरै साथीभाइसँग उनले सुनाउन बिर्सेकी रहिन्छिन् कि निराजन उनको बेस्ट फ्रेन्ड हो ।  यो पढ्दै गर्दा यहाँलाई लाग्ला, कि आफूलाई बेस्ट फ्रेन्ड बताउने साथीका सम्बन्धमा लेख्ता पनि यसले किन भूतकालको प्रयोग गर्यो ? प्रश्न स्वभाविकै हो तर मेरो जवाफ अलिकति अस्वभाविक लाग्न सक्ला यहाँलाई । कि मलाई बेस्ट फ्रेन्ड भन्ने उनको, खासमा म  फ्रेन्ड पनि थिइँन् । न उनी थिइन्, मेरो कुनै त्यस्तो विशेष मित्र । बस्, हाम्रो सामान्य चिनजान मात्र थियो । केहि मानिसहरू हुँदारहेछन्, जो सामान्य चिनजानलाई मित्रताको नाम दिदाँरहिछन्, उनले जस्तै । अनि कोही यस्ता पनि हुँदा रहिछन् कि जोसँग हामी विशेष सामिप्यतामा भएको ठानेका हुन्छौं, तर उनीहरूका ...

बोई, बार्ह वर्षमा खोलो किन फर्किएन् ?

हिजो भर्खर जस्तो लाग्छ, २७ औं वसन्तमा हिड्दै गरेको म विना कुनै योजना देश छाडेर परदेश हिडेको । आज १२ वर्ष नाघिसकेछ, परदेश भनिएको ठाम देशजस्तै अनि देश ठानिएको ठाम परदेशजस्तै भएको । मेरी बोइ भन्नुहुन्थ्यो, "बार्ह बर्षमा खोलो फर्किन्छ ।" बार्है बर्ष वितिसकेछन्, म मान्छे भएर होला सायद आफूले आएको बाटैबाटो घर फर्किन नसकेको ! बोइ नफर्किने गरी गएको पनि ५ वर्ष त नाघिसकेछ, सायद अझै हुनुहुन्थ्यो भने फोन गरेर म सोध्दो हुँ, - बोइ बार्ह वर्षमा खोलो कसरी फर्किन्छ ? सिकाइमाग्दो हुँ फर्किने सुत्र, शिरोपर गर्दो हुँ ती सुत्रहरू र लाग्दो हुँ ढोडेनीको पक्की पुल तरेर किनारै किनार तेर्सिएर घैयारासम्म अनि अलिकति माथि उक्लिएर हाम्रा जिजुको पालादेखिको हाम्रो स्थायी ठेगाना उही ढुंगेपाली टोलमा । छिर्दो हुँ आफ्नै मेहनतले बनाएको साढे दुई तले पक्की घरको दैलोभित्र ।           दिनहरू यस्ता पनि थिए, जहिले म कविताहरू लेख्ने गर्थेँ । मेरा कविताहरूमा देश छाड्नेहरूलाई स्वदेशमैं बस्नु भनेर आव्हान हुने गर्थे । अहिले म तीनै कविताहरूका पात्र बनेर आफैले बाँच्नु परेको परिस्थितीलाई पचाउने प्रयत्न गर्दै...

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...