Skip to main content

एउटा क्यानेडियन फिल्मः इन्सेन्डिज्

ट्रोम्सो अन्तर्राष्ट्रिय फिल्म महोत्सबका अवसरमा मैले पाँच वटा फिल्मका लागि टिकट काटेको छु । र, आज मेरो पहिलो रोजार्इको क्यानेडेयिन फिल्म Incendies (फ्रेन्च भाषाबाट लिइएको शिर्षक जसको अर्थ हुन्छ ठूलो आगो वा प्रलय) हेर्न गएको थिएँ । यो फिल्मले मलार्इ धेरै ठाउँमा झस्काएको । मध्यपूर्वी एशियाको कुनै एक द्भन्दग्रस्त क्षेत्र (सम्भवत लेबनान) को पृष्ठभूमीबाट शुरू भएको फिल्म त्यसैको वरिपरि घुमेको छ । यसले युद्भग्रस्त क्षेत्रमा हुने भयाबह स्थितीलार्इ छर्लङ्ग पार्ने काम गरेको छ । मेरो बुझार्इमा यो फिल्मले दिन खोजेको मुख्य बिषयबस्तु भनेको युद्भग्रस्त क्षेत्रमा निर्दोषहरू कसरी पिडीत हुन्छन भन्ने नै हो ।
धार्मिक सहिष्णुतामा हुने स्खलनले कति भयावह स्थितीको सृजना गर्दछ त्यसले मान्छेहरूलार्इ कसरी अन्धकारतिर धकेल्दछ भन्ने विषयलार्इ समेत फिल्मले उठान गरेको छ ।

कथा यसरी शुरू हुन्छ-
फोटो गुगलबाट लिइएको हो ।
एउटा द्भन्दरत देशको एक र्इलाकामा रहेको सानो पहाडि गाउँमा रहने एक क्रिश्चियन युवती नवल मोर्वान आफ्नै गाउँमै रहेको शरणार्थी शिविरको मुश्लिम युवकसँग प्रेममा फसेपछि गर्भवती हुन्छे र उक्त युवासँग बिबाह गरेर भाग्न खोजिरहेका अवस्थामा उनका दाजुहरूले उक्त युवा हत्या गरिदिन्छन् । घरमा आर्इसकेपछि आफ्नी हजुरआमालार्इ आफू गर्भवती रहेको बताएपछि एकतमासको सन्नाटा छाउँछ । नवललार्इ दुत्कार्नु सम्म दुत्कारेपछि हजुरआमासँग आफ्नी नातिनीलार्इ सहयोग गर्नु बाहेक अर्को बिकल्प रहदैन । निकै दिनदेखि खाना समेत खाना इन्कार गर्ने आफ्नी नातिनीलार्इ हजुरआमाले सम्झार्इबुझार्इ गरि खाना खुवाउँछिन र आफूले भनेको मानेपछि सहयोग गर्ने पनि बताउँछिन । नवलले बच्चा जन्माएपछि बच्चाको दाहिने खुट्टाको पछाडिपट्टी कोपेर तीनवटा कालो धर्काको चिनो लगाएर हजुरआमाले उक्त बच्चा एकजना गाउँकी महिलालार्इ अनाथाश्रम छाड्न लगाउँछिन ।
यसरी फिल्मको कथा बढ्दै जान्छ । आफ्नो छोरालार्इ एकदिन भेट्टाउने प्रतिज्ञा गरि नवल शहरमा पढ्न जान्छे । त्यहाँ उसको राजनीतिक चेतना पस्छ । देशमा राजनीतिक तथा धार्मिक सहिष्णुता भड्काएर द्भन्द मच्चाउने एउटा सशस्त्र समूहको मुख्य नाइकेलार्इ गोली हानेर मारिदिन्छे र उसलार्इ जेल चलान गरिन्छ । जेलमा उसलार्इ असाध्यै यातना दिइन्छ । कपाल मुडिन्छ, पिटिन्छ यहाँसम्मकी एकजना यातना बिशेषज्ञ भनिएको ब्यक्तिबाट पटक पटक बलात्कारसम्म गराइन्छ । तथापि उसले उन्मुक्तिको गीत गाउन छाड्दिन । बलात्करका कारण गर्भवती भएकी उसले जेलमै जुम्ल्यहा छोराछोरी जन्माउछे । अन्ततः १५ बर्षपछि जेलमुक्त भैसकेपछि उ आफ्ना जुम्ल्यहा बच्चाबच्ची सहित शरणार्थीका रूपमा क्यानडा छिर्छे । र, एउटा वकिलकोमा सहयोगीका रूपमा काम थाल्दछे ।
एकदिन, आफ्नी छोरी जेनीसँग पौडीपोखरीमा गएकी बेला अकस्मात उसले एउटा लक्का जबान युवालार्इ देख्छे । उसको दाहिने खुट्टाको पछाडिपट्टी त्यही कालो तीनवटा थोप्लाहरू हुन्छ जुन उसकी हजुरआमाले धेरै वर्षपहिले उसको प्रेमको निशानी स्वरूप जन्माएको बच्चाकोमा खोपिदिएकी हुन्छिन । नवल त्यतिखेर होशहवास गुमाउन पुग्छे, जतिखेर उसले त्यो युवकको अनुहार देख्छे, जुन युवा उसलार्इ जेलमा पटकपटक बलात्कर गर्न भाडामा लगाइएको यातना विशेषज्ञ हुन्छ । उ बिलखबन्दमा पर्छे, थाहा पाएर – कि उसलार्इ उसकै छोराबाट बलात्कार गराइएको हुँदो रहिछ । त्यसपछि उ बिरामी हुन्छे । र, मर्छे ।
मर्नुभन्दा पहिले उसले आफ्नो सम्पत्ति हस्तान्तरण तथा आफ्नो मृत्युपछिका संस्कार गर्नका लागि केहि शर्तहरू राखेकी हुन्छे जुन उसले नै सहयोगी भएर काम गरेकी एक प्रख्यात वकिल जाँन लेवलसँग छाडेकी हुन्छे । ती खामबन्दी र्इच्छापत्रमा छोरी जेनीले आफ्नो हरार्इरहेको बाबा र छोरा सिमनले चाँहि आफ्नो हराइरहेको दाजुलार्इ खोज्नु पर्ने हुन्छ । साथै भेटेपछि उनीहरूका नाममा उसले लेखेका पत्रहरू दिनुपर्ने हुन्छ । कथाको मुख्य र विशेष अंश यहिबाट शुरू हुन्छ । आफ्ना बाबा र दाजुलार्इ खोज्न उनीहरू त्यो अन्जान देशका जुनजुन अपरिचित बस्तीहरूमा पुग्छन्, त्यहाँ त्यहाँ उनीहरूले आफ्नी मरेकी आमाका सम्बन्धमा उनीहरूले कहिल्यै थाहा नपाएको रहस्य भेट्दै जान्छन् । र, अन्त्यमा आफ्नै आमाकै कोखबाट जन्मेको छोराबाट बलात्कृत भर्इ आफूहरू जन्मेको रहस्य पनि पत्ता लगाउँछन् । साथै आफ्नो हरार्इरहेको बाबा तथा दाजु (अबु तरेक) समेत क्यानडामै रहेर काम गर्दै गरेको तथ्य पत्ता लगाएर उसलार्इ आफ्नी मरेकी आमाको र्इच्छा अनुसार दुर्इवटा पत्रहरू थमाउँछन् ।
अबु तरेकलार्इ दुर्इ फरक शिर्षकमा प्राप्त पत्रहरू (एउटा श्रीमानको नाममा र अर्को छोराको नाममा) पढे पछि ठूलो ग्लानी हुन्छ । यसमा न त उसको दोष नै थियो न त उसकी मरेकी आमा वा उसले बलात्कार गरेकी नारीको गल्ती । यो अनेपेक्षित रहस्योद्घाटनसँगै फिल्म सकिन्छ ।
फिल्म देखाइएका हिंसाका कहालीलाग्दा दृश्यहरूले सबैको मन छुन्छ । मन त धेरै ठाउँमा हिक्का छाडेर पनि रोएँ । आफूलार्इ सम्हाल्न सकिनँ, मैले । फिल्म हेर्ने दर्शक प्रत्येक उपकथासँगै जिज्ञासु बन्दै जान्छ । रहस्य के होला भनेर मनमा खुल्दुली भर्इ राख्छ । पात्रहरूको फ्रेन्च तथा अरेबिक संबादका बाबजुद पनि अंग्रेजी उपशिर्षकका कारण फिल्म बुझ्न गार्हो छैन । यो फिल्मले कताकता मलार्इ नेपालको भविष्य बोलिदिएको पो हो कि भन्ने पनि लाग्यो । भगवानसँग प्रार्थना छ, यस्तो कहिल्यै नहोस् नेपालमा ! फिल्मको ट्रेलर हेर्न यहाँ थिच्नुस्
मित्रहरू, भोली माघ ५ गते नेपालबाट ल्याइएको डकुमेन्ट्री Silencing the Guns प्रदर्शन हुँदै रैछ । सुन्दैछु, १० बर्षे भयानक युद्भको विषयलार्इ समेटेको छ रे । के कस्तो छ भोली लेख्ने नै छु ।
कृपया प्रतिक्रियाका रूपमा आफ्ना सल्लाह र सुझावहरू राखिदिनुहोला ।

Comments

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...