एक जना भन्छ – “देश बर्बाद भो !”
त्यसैमा अर्कोले थप्छ – “नेताहरुले देशलाई खत्तम बनाए !”
सबभन्दा निराश अर्कोले सुस्केरा हाल्दै बोल्छ – “नेपालमा बसेर केहि हुँदैन, भविष्य बनाउन विदेश नगई हुँदैन ।”
स्वदेशमा हुँदा म स्वयं संलग्न भएका वार्तालापहरुमा मैले सुन्ने गरेका गुनासाहरु हुन् यी । म आफैले बोल्ने गरेका वाक्यांशहरु पनि यिनै हुन । र, प्रायः सबैतिर सबैजसोले सधैंभरी संवादमा समाहित गरेका तिक्तताहरु समेत हुन् यी । म जान्दिनँ भनिएका सबै यथार्थ हुन या होईनन् तर मैले बुझेको यत्ति हो – देश अत्यन्तै गम्भिर परिस्थितीबाट गुज्रिरहेको छ । संक्रमणकालीन अवस्था अझ लम्बिदो छ । हुन्छ भनिएका कुराहरु भैरहेका छैनन् । आम मानिसहरु हतार अनि निराश मनस्थितीमा छन् । देशको बागडोर संचालनको जिम्मा पाएका तथाकथितहरु ‘कुहिरोको काग’ भएका छन् । सहमतिको रटान दिदै उनीहरुले आ–आफ्नै डम्फु बजाईरहेका छन् । कर्तव्य बोध गरेर जिम्मेवारीलाई कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्ने क्षमता हामी सबैमा करिबकरिव समाप्त भैसकेको डरलाग्दो परिस्थितीको निर्माण भैसकेको छ । अझ गम्भिर विषय त सधैं बुढो पुस्तालाई केहि गर्न दिएनन् भनी आरोप लगाउँदै आएका युवापुस्ता भनौंदाहरुको प्रतिनिधि कोहिपनि अग्रगामी कदम चाल्न तत्पर छैन । यो पुस्ता बुढा पुस्ताहरुले भने जस्तै काँचो र अपरिपक्व हुनमा नै रमाएको छ । त्यसैमा मज्जा लुटेको छ ।
अनि अर्कोतिर आफूलाई सदा सोझो र निम्छरो ठान्ने हामी जनताहरु चाँहि देशको विग्रदो परिस्थितीको हिस्सेदार आफू पनि हो भन्ने तथ्यलाई हृदयगंम गर्नबाट भागिरहेका छौं । खाली दोष लगाउनु र सराप्नु बाहेक खास ठोस पहलकदमी हामीले लिन नै खोजिरहेका छैनौं । फगत चिया पसलमा “देश बर्बाद भयो” भन्ने गुनासाहरु गर्दैमा हाम्रा प्रभातहरु बित्ने गरेका छन्, र भट्टिहरुमा “नेपालमा बसेर भविष्य नबन्ने” गफ चुट्दैमा हाम्रा साँझहरु खेर गैरहेकै छन् । हामीलाई लागिरहेको छ – गफ गर्नु, गुनासो गर्नु अनि खुइय सुस्केरा हाल्नु जनताका हैसियतमा हामीलाई स्वतः प्राप्त अधिकार हुन यी । बेफ्वाँकका गफगाफमा जुट्नुको अलावा देश निर्माणका खातिर हाम्रा पनि केहि महत्वपूर्ण दायित्वहरु छन् भन्ने “हरिज्ञान” हामीलाई कहिल्यै आउन सकेको छैन । बरु सकभर जसरी हुन्छ, नेताहरुलाई गाली गर्नु र त्यसैबाट प्राप्त भ्रामक आत्मसन्तुष्टिमा रमाउन सक्नु मै खुशि लागिरहेछ हामीलाई । बिचरा हामीहरु !
बिर्सिनै नहुने कुरो के हो भने संविधान निर्माणका लागि संविधानसभामा प्रतिनिधिहरु पठाउने हामीहरु नै हौं । उनीहरु अर्थात हाम्रा प्रतिनिधीहरुले संविधान बनाउन असफल भए भन्नुको मतलब हामी पनि धेरथोर यस मामिलामा असफल नै भयौं । अब एकपटक हुनै नहुने एउटा गम्भिर त्रुटी भएको छ । त्यो त्रुटि जिम्मेवारी पाएर पनि पूरा गर्न असफल हाम्रा नेताहरुले गरे, अनि चुपचाप रहेर त्यसको अनुमोदन हामीहरुले गर्यौं । यसको सिधा अर्थ संविधानसभाको अवसानमा केहि भूमिका हाम्रो पनि छ । त्यसरी भैसकेको त्रुटिलाई समयमै हामीहरुले महशुस गर्नु जरुरी छ । ईन्कार र निषेधले कहिल्यै पनि कसैको भलो हुँदैन । अब हामी सबै एकै स्थानमा उभिनु जरुरी छ । जतिसक्दो छिटो ताजा जनमतमा गएर नेपाली भूगोल सुहाउँदो संविधान निर्माण गर्नु आवश्यक छ ।
अब हामीले त्यो आगत निर्माण गर्नुछ जहाँ सम्पूर्ण नेपालीहरु पूर्ण आत्मसम्मानका साथ नेपाली भएर बाँच्न सकुन । हाम्रा हिमालजस्तै खुलेर सबै नेपालीले हाँस्न सकुँन । र, आफ्नो भविष्य आफ्नै मातृभूमिमा देख्न सकुन । सकौं । जय नेपाल !