Skip to main content

मैले एकदिन श्रीमतीलाई खाजा बनाएर खुवाएँ

गएको हप्ता त हो नी छोरीले आफ्नी आमा (ममी) को मोबाइल फोनमा ‘मिस्ड कल’ गरेको, अनि मेरी दुलहीले छोरीलाई फोन गरेको । आमा–छोरीको मोबाइल वार्ता सुन्दै गर्दा बोलीरहेका दुईजनामा मैले प्रशन्नताको स्पष्ट भाव पाएथेँ, तर मलाई अलि धेरै गम्भीर बनाईदिए मेरा दुई परीहरुले !
“के गर्दैहुनुहुन्छ नी ?” हामीले यताबाट “छोरी” भनेपछि उताबाट छोरीले बोल्ने पहिलो वाक्य नै यहि हो ! त्योदिन पनि छोरीले उनकी आमाले “छोरी” सम्बोधन गरेलगत्तै यहि प्रश्न गरीन् ।
“तिमीसँग कुरा गर्दैछु ।” वा “भर्खर खाजा खाएँ ।” भनेको भएपनि आज म यसरी सायदै यो लेखिरहेको हुनेथिएँ । तर मेरी पत्नीले भनीन – “म भर्खर पढेर आएको, बाबाले खाजा बनाउनु भयो अनि हामीले खायौं !” यसो भनेर सकेपछि उनले पुलुक्क मतिर फर्केर हेरीन् । उनको त्यो हेराईमा मैले असीम अनुग्रहीत भाव पाएथेँ ।
उनीहरु अरु धेरै कुराहरु गर्दै थिए, मलाई चाँहि पत्नीले बोलेको पहिलो वाक्यले नै एक हिसाबले स्तब्ध बनायो । अझ यस्तो भनूँ कि त्यसले मेरो भावुक हृदयलाई क्षतविक्षत पार्‍यो । उनको तात्कालिक अनुग्रहीत भावले मेरो हृदयमा ल्याएर आएको कम्पनको अहिले म वर्णन गर्न सक्दिनँ ।
प्रायःजसो म कामबाट साढे दुईबजेतिर घर फर्किसकेको हुन्छु । उनी फर्किदा साढे तीनमा केही बढी हुन्छ । र त्यो दिन पनि त्यस्तै भएथ्यो ।
मलाई झट्ट याद भो’ – उनी आउँदा मैले चिया तयार पारेर राखेको थिएँ । बिस्कुट त छदैं थियो । हामीले त्यो दिन खाएको खाजा त्यही चिया बिस्कुट थियो । मैले दुई मिनेट पनि नलगाई उमालेको चिया मेरो पत्नीको लागि “खाजा” भयो । साँच्ची, हाम्रा नेपाली नारीहरु आफ्ना श्रीमान्का स–साना कामप्रति पनि कति धेरै अनुग्रहीत हुन सकेका ? बच्चै हुँदा बुबाले उमालेको चाउचाउलाई आमाले भन्नुहुन्थ्यो – “ल बुबाले बनाएको “अर्नी” खाना आओ बाबुहरु !” आमाले यसो भन्दै गर्दा उहाँको मुहारमा पनि म असीम कृतज्ञता देख्थेँ । मामाघरमा जाँदा पनि माईजुले उस्तै प्रेमभाव सहित भन्नुहुन्थ्यो – “ल भान्जा, मामाले बनाएको ‘घिन्ती’ र चिउरा खाऊ !”
वर्षका ३६५ दिन मध्ये मैले मेरी पत्नीलाई पाँच दिन खाजा बनाएर सघाउँछु होला । तर बाँकी दिनहरुमा त उनले नै हो सबथोक बनाउने  हाम्रा लागि । तर म कहिल्यै अनुग्रहीत भइँन ! सायद खाना खाजा बनाएर खुवाउनुपर्ने उनको जिम्मेवारी हो भन्ने ठानेँ मैले । र, त्यसरी खान पाउनुपर्ने मेरो हक ! मनमा अनेकन तर्कनाहरु खेल्न थाले ।
महिला अधिकार, महिला पुरुष समानताका आदर्शका कुराहरुमा मैले धेरै पटक लेख्दै र बोल्दै आए । मैले मात्र नभै धेरै पुरुषले त्यसो गर्छौ नै ! तथापि यी लेखेर र बोलेर मात्र प्राप्यसाध्य छैनन भन्ने हामीले कहिल्यै बोध गरेनौं । ‘म’ यस्तो पुरुष भएछु कि गफका गुड्डी हाँक्ने तर सिन्को नभाँच्ने !
अस्तिमात्रै काममा म शिशा पुछ्दै थिएँ, आफैले टल्काएको शिशाबाट सडकमा मैले एउटा लक्का जवान ठिटो देखेँ । उसले बच्चाको झोलुंगो (बच्चा राखेर गुडाउने भाँडो) गुडाउदँै थियो । ऊ बच्चा लिएर मैले काम गर्ने किनमेल केन्द्रभित्र छिर्‍यो । म अर्कोतिरको शिशा पुछ्न कुदेँ, ऊ त्यतैतिरको एउटा बच्चाको सामान पाइने पसलभित्र छिर्‍यो । तत्क्षणः मैले सम्झेँ यदि कुनै नेपाली पुरुष एक डेढ बर्षे बच्चा लिएर बच्चाका लागि केही सामान किन्न पसलमा गयो भने, पसलेले सामान दिनुभन्दा पहिले प्रश्न अवश्य सोध्नेछ – “श्रीमती ख्वै र ? आफै आउनुभएको ?”
हालैको दिन मैले एउटा राष्ट्रिय साप्ताहिकमा कामकाजी महिलाको बारे लेखिएको आलेख पढेको थिएँ । आलेखमा थुप्रै महिलाहरुले नेपाली समाजको “पुरुष अहमता” र “सामन्तवादी चिन्तन” को निकै नै घिनलाग्दो अनुभवहरु बाडेका छन । श्रीमान् श्रीमती दुवै काम गर्छन । श्रीमतीले काममा जानुपहिले चिया तयार पार्ने देखि खाना बनाउने ख्वाउने खाने र छोराछोरीलाई विद्यालय पठाउनेसम्मका तारताम्य मिलाउँछिन । काम सकिएपछि दुवै घर फर्किन्छन् । खाजा बनाउँछिन, छोराछोरी श्रीमानलाई ख्वाउने काम गर्छिन । उनीहरुलाई गृहकार्य गर्न सघाउँछिन । तर पुरुष पात्र आराम मात्र गरिरहन्छ । मनोरन्जन लिन्छ – टिभी हेरेर । इन्टरनेटमा सर्फिङ गरेर । आलेखमा भनेजस्तै वास्तविकता के हो भने नेपाली महिलाहरुका लागि आराम भनेको रातीको छ सात घण्टा सुत्ने समय मात्र हो ।
मानवशास्त्रीहरु भन्छन् – ढुंगे युगमा पुरुषहरु शिकार खेल्न जान्थे, महिलाहरु घरमा बसेर बच्चाबच्चीको स्याहारमा लाग्थे । त्यहाँबाट शुरुभएको पुरुष दासता आज पर्यन्त निरन्तर छ । पुरुष पात्रको यस हैकमवादी चरित्रकै कारण दुवै पात्रहरुको यथोचित विकासमा व्यवधान आएको कटु यथार्थ हो । अब बिलम्ब नगरी नेपाली समाजलाई ढुंगे युगबाट माथी उठाउनु पर्ने बेला भएको छ ।
त्यो दिन आओस्, श्रीमानहरुले खाजा बनाउँदा श्रीमतीहरुलाई अनौठो नलागोस् । सबैकाम सँगसँगै गर्ने समय आओस् । कामहरुमा लैङ्गीक विभाजन नहोस् । आउँदो पुस्ताले यस्तो पढ्न पाउन – कुनै समय कामहरु दुई प्रकारका हुन्थे । केही पुरुषहरुले गर्थे, धेरै कामहरु महिलाहरुले गर्थे !

Comments

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...