Skip to main content

फिनल्याण्डका बारे केहि रमाइला कुराहरू

फिनिशहरू लज्जालु हुन्छन् । 

फिनल्याण्डका प्रायः आप्रवासीहरूले फिनिश नागरिकहरूकाबारे बनाएको करिब साझा धारणा हो यो । हुन पनि हत्त न पत्त फिनिशहरू कोहि अपरिचितसँग संवादको आरम्भ गरिहाल्दैनन् । तर रक्सीको नशामा भएका बेला फिनिशहरू जस्तो सामाजिक प्राणी अर्को सायदै कोही हुन्छ । अति नै कुरा गर्नुपर्छ यिनीहरूलाई - मातेको बेला ।  तर यसको अलावा फिनल्याण्ड र फिनिश नागरिकहरूबारे जान्नुपर्ने थुप्रै विषयहरू छन् । जस्तै --

समयको परिपालना 

समयको परिपालना गर्ने सवाल प्रायः विकसित मुलुकहरूमा सामान्य विषय नै हो । तर फिनल्याण्डका हकमा यो अति नै सामान्य विषय हो । कुनै पनि साथीलाई भेट्न तय गरिएको समय होस् या कुनै सेवाप्रदायक कम्पनीले फोन गर्छु भनेर अग्रिम रूपमा जानकारी गराएको समय होस् । त्यो प्रायः गरी ठ्याक्कै समयमैं हुने गर्दछ । कसैलाई पनि कुनै समय दिएपछि वा कसैबाट भेटघाट गर्ने एउटा निश्चित समय लिएपछि समयभन्दा २, ४ मिनेट अगावै पुग्नु राम्रै मानिन्छ । तर दिए या लिएको समयभन्दा ढिला हुनु उक्त ब्यक्तिको अनादर गर्नु सरोबर नै मानिन्छ । तसर्थः समयको परिपालना गर्न सिक्नु फिनिश समाजमा घुलमिल हुनका लागि अनिवार्य शर्त हो । 

दाहिनेतिर उभ्भिने 

फिनल्याण्डमा गाडीहरू दाहिने तिरबाट गुड्छन् । अगाडि गाडिलाई उछिन्नु पर्यो भने पछाडिको गाडिले देब्रेतिरबाट उछिन्ने काम हुन्छ । त्यस्तै मानिसहरू विशेषतः हिड्ने भर्याङ (Escalater) मा कोहि पनि उभ्भिएर नै अगाडि बढ्न चाह्यो भने दाहिनेपट्टि उभ्भिनु अलिखित नियम जस्तै हो, ताकी बढ्ता हतारमा भएको मानिस उभ्भिएको ब्यक्तिको देब्रेबाट अगाडि बढ्न सकोस् । विशेषतः यस्तो दृश्य धेरै भिडभाड हुने किनमेल केन्द्र (सपिङ सेन्टर), र मेट्रो स्टेशनतिर देख्न पाइन्छ । 

अत्याधिक कफि सेवन  

फिनिशहरू अत्याधिक कफि सेवन गर्ने गर्दछन् । त्यो पनि चिनी र दुधविनाको । (उसो त रक्सी, वियर जस्ता पेय पदार्थ पनि उनीहरू विना सितन नै पिउँछन् । हामीहरूको जस्तो कच्याङकुचुङसित रक्सी पिउने गर्दैनन् ।) कफिको हकमा पनि यिनीहरू घर होस् या कार्यस्थल सकभर नियमित कफि सेवन गरिरहन्छन् । कार्यस्थलमा प्रायः कफि छुट्टी भैरहन्छ । शुरू शुरूमा कफि तीतो लागेपनि पिउँदै गएपछि बिस्तारै मीठो लाग्दो रहिछ । अचेल म पनि सकभर विना दुध र चिनीको कफि पिउने गर्छु । यसले एकप्रकारको ताजगी संचार गर्दछ । तर खै किन हो बेलाबखतमा पिउने वियर या रक्सीमा भने सितन छुटाउनै सकेको छैन । 

लाइनमा मिल्ने 

बस बिसौनीमा बस पर्खदै लामबद्द फिनिशहरू (फोटोःरेडइट)

"ब्रो मलाई अलि हतार छ, म जान्छु नि पहिला ल ।?" यतिबिधी हतार यहाँ कसैले पनि गर्दैन, विशेषगरी सेवा लिन जाने ठाउँहरूमा । सामान किन्न जाँदा पसलमा बिल तिर्दा होस् वा सभाहलबाट बाहिर निस्किदा यदि ती ठाउँहरूमा मानिसहरूको लाइन लागेको छ भने हरेकले त्यो लाइनमा आफ्नो पालो पर्खिन नै पर्छ । बस बिसौनी होस या मेट्रो स्टेशन त्यहाँ यात्रुहरू लाइन मिलेर नै भित्र पस्ने या बाहिर निस्किने गर्छन् । त्यसैले, कुनै पनि पसल त्यो क्याफे होस् या औषधी पसल त्यहाँ पैसा तिर्नेको लाइन हुनसक्छ, पहिला राम्रोसँग कुनै लाइन भए नभएको सुनिश्चित गरेर मात्र आफू पनि लामबद्द हुनु पर्ने हुन्छ । 

१८ बर्ष मुनिकासँग संगतै नगर्नू

सामान्यतयाः १८ वर्षभन्दा माथिका ब्यक्तिहरू जसलाई वयस्क भनिन्छ, ती वयस्कहरूले १८ बर्षभन्दा कमका नाबालिग किशोर किशोरीहरूसँग सरसंगत गर्नु उचीत हुँदैन । खासमा, फिनल्याण्डमा १८ वर्षभन्दा मुनिका नाबालिगहरूलाई धुमपान एवं मदिरापानका वस्तुहरू बेच्न पाइँदैन । त्यसैले, यदि पसलेलाई चुरोट या बियर किनेको आफ्नो सेवाग्राही (ग्राहक) १८ वर्षभन्दा मुनिको जस्तो लाग्यो भने उमेर खुलेको परिचय पत्र माग्ने अधिकार हुन्छ । खासमा यस्तो सेवालिने मानिस देखिदा ३० वर्षजत्तिको देखिनुपर्ने हुन्छ, नत्र त्यस्तो अवस्थामा तपै १८ वर्ष माथिकै भएपनि साथमा उमेरखुल्ने परिचयपत्र (Passport, वा Personal Card, वा Driving License) छैन भने उक्त ब्यक्तिले धुमपान र मद्यपानसम्बन्धी सेवा लिनु पाउँदैन । 

उसो त १८ वर्ष मुनिका नाबालिगहरूले धुम्रपान र मदिरापन गरेको देखिन्छ, कानुनतः जुन गर्न पाइँदैन । यस्तो कानुनी व्यवस्थाका बाबजुद पनि केहि गैरजिम्मेवार वयस्कहरूका कारण नाबालिगहरूले धुमपान, मदिरापनका वस्तुहरू पाइरहेका हुन्छन् । यदि कोही वयस्कले नाबालिगहरूलाई यस्तो सुविधा दिएको पत्तो प्रहरीले पायो भने जरिवाना तिर्नुपर्ने हुन्छ । यसकारण पनि वयस्कहरूलाई १८ वर्ष मुनिकाबाट परै बस्नु उचीत हुन्छ । 

भाषा

सामान्यतयाः आप्रवासीहरूको बुझाइमा फिनिश भाषा निकै नै गार्हो भाषा हो भन्ने छ । तर व्यक्तिगत रूपमा मलाई चाँहि यो भाषा गार्हो भन्दा पनि अलि भिन्दै खालको छ भन्ने लाग्छ । स्नातक तहमा अन्तरर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूका लागि ५ क्रेडिटको फिनिश भाषा अनिवार्य नै छ । आधारभूत तहको भाषा सिक्नका लागि यसले ठूलो मद्दत पुर्याउँछ । फिनिश भाषालाई हामी नेपालीहरूले सजिलो तरिकाले सिक्न सकिन्छ (मेरो नितान्त व्यक्तिगत बुझाई) । विशेष गरी यस भाषाका कतिपय शब्दहरू नेपाली भाषा जस्ता सुनिन्छन् । जसलाई सम्झिनका लागि हामीलाई निकै सहज हुन्छ । र, भाषा सिक्नका लागि पहिलो अनिवार्य शर्त भनेको शब्दार्थ, भावार्थको स्मरण गर्नु नै हो । 

Paras (पारस) सबभन्दा राम्रो 
Pappi (पाप्पी) पुजारी  
Runo (रूनो) कबिता
Muna (मुना ) अण्डा 
Maissi (माइसी) मकै 
Tomaatti (तोमात्ती) गोलभेँडा 
 
यहाँलाई यो पढेपछि कस्तो लाग्यो ? कृपया कमेन्टमा लेख्नुस् है त । अनि साँच्ची कोही फिनल्याण्ड आउँदै हुनुहुन्छ भने वहाँलाई यो ब्लगपोस्टकाबारे बताउन नबिर्सनुस ल । 

Comments

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...