Skip to main content

म, मेरो मान्यता र सकारात्मक सोच

तस्बीरः लिभ एण्ड लभ वर्क
                एकजना साथी भन्ने गर्थ्यो - जब तँलार्इ कुनै ब्यक्तिले अनाहकमा एक थप्पड हिर्काइहाल्यो भने त्यसको प्रतिकार गर्नुको साटो तैलें उसलार्इ बिनम्रतापूर्वक - हजुरले मलार्इ हिर्काउनुको कारण थाहा पाइँन नी ! भनेर सोधिस् भने उक्त ब्यक्ति शीर नत पारेर त्यहाँबाट हिड्छ !
             नकारात्मकता र सकारात्मकताका बारेमा मानिसहरूले चर्चा गर्दैगर्दा,  मैले सोचेँ - अरे, सबैकुरालार्इ म कसरी सकारात्मक रूपमा ग्रहण गर्न सक्दछु ? यस्तो कुरा त सकारात्मक सोचका प्रख्यात ब्याख्यता कर्ण शाक्यमा पनि लागू हुँदैन । हरेक कुराको सकारात्मक पक्ष मात्र खोतल्दै जाने हो भने त मानिसले दःखी हुन पनि पाउने छैन सायद । यो मलार्इ घोर आपत्तिको विषय लाग्यो । र, यसले मानिसमा अनिश्चित र अनियन्त्रित विचारको प्रादुर्भाव गराउँदछ भन्ने पनि लाग्यो । हरेक कुरामा सकारात्मक सोचमात्र राख्ने हो भने मैले थुप्रै समस्याहरूका बीचमा निरीह बन्नु पर्ने पनि देखेँ । जस्तो कुनै ब्यक्ति मेरो नजिक फुङ्फुङ्ती चुरोटको धुँवा उडार्इरहेको छ । मलार्इ चुरोटको धुवा एक रति पनि मन पर्दैन, मलार्इ अत्यन्तै असह्य हुन्छ । मेरा अगाडि यसरी चुरोट पिउनेहरूप्रति अथाह घृणा उत्पन्न हुन्छ । मलार्इ यस्तो लाग्छ कि यी पट्मुर्खहरूलार्इ आफूले पिएको चुरोटको धुँवाले अरूलार्इ असर गर्छ भन्ने पनि हेक्का छैन ? के यी पट्मुर्खहरूलार्इ यति पनि बोध हुँदैन कि उसको आडमा उभ्भिरहेको अर्को ब्यक्तिलार्इ चुरोटको धुँवाको गन्ध मन नपर्न पनि सक्दछ । यस्तो बेला मेरो मन भारी भएर आउँछ । मलार्इ अपर्झट सन्किन मन लाग्दछ । सक्ने भए त त्यस्ता ब्यक्तिलार्इ चुरोटको धुँवैधुँवा खाँदिएको कोठामा बन्द गरिदिउँ जस्तो लाग्दछ । यस्ता कतिपय सन्दर्भहरूमा पनि मानिस उक्त ब्यक्तिप्रति नकारात्मक रूपमा प्रस्तुत नभैकन उसलार्इ सम्झाउन वा मनाउन सक्दछ भन्ने मलार्इ उति हेक्का हुँदैन । यदि भैहालेपनि, कतिपय यस्ता ब्यक्तिहरू पनि हुन्छन्, जसले उल्टै प्रतिरोध गर्न सक्छन् । यस्तोबेला म अनुत्तरित हुन्छु, र सोध्न मन लाग्दछ कर्ण शाक्यहरूलार्इ अब म तिम्रो सकारात्मक सोचको परिभाषाको कुन अर्थ मानुँ ? स्वीकार गरूँ ?
                केहि हप्ता अगाडि, मेरो एकजना साथीको कामको शिलशिलामा कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालय, त्रिपुरेश्वर पुगेको थिएँ । कर्मचारीहरूको ढिलासुस्ती र कामचोर प्रवृतीले म यति पिडित बन्नु पर्यो कि उक्तै दिन फत्ते हुनु पर्ने कामका लागि म भोलीपल्ट पनि त्यहाँ पुग्नुपर्यो । काम लगभग सक्किन आँट्यो भन्ने बेलामा फाइल हेरिरहेको कर्मचारीले अत्तो थाप्न लाग्यो – हजुरको साथीले बैङ्कबाट ऋण लिनुभएको रैछ, भाखा नाघ्दासम्म पनि ऋण चुक्ता नगरेकाले उहाँको नाम मेरो कम्प्यूटरमा इन्सटल सफ्टवेयरले कालो सूचीमा देखायो, तपाइँको काम आज हुँदैन पछि आउनुस ! म बबुरो तीन छक । मलार्इ रिंगटा चल्यो यो सोच्दा - हैन हाम्रो देशमा कस्तो सफ्टवेयर बनिसकेछ यो ? पछि २०० रूपैया टेबलमा राखेको, उसको सफ्टवेयरले मेरो साथिको नाम कालो सूचीबाट हटाइदियो ! मलार्इ मेरो देशको कर्मचारीतन्त्रको बिद्ममान अवस्थाप्रति दया जागेर आयो । म ऊप्रति र नेपाली कर्मचारीतन्त्रप्रति कुनै पनि हालतमा सकारात्मक बन्न सकिनँ त्यसबेला पनि, र अझै सम्म पनि । काम गरे बापत सरकारबाट तलब बुझ्ने उसलार्इ थप दुर्इ सय किन आवश्यक परे होला ? यसमा म अब कसरी सकारात्मक हुन सकुँ ?
                मसँग यस्ता थु्प्रै प्रसंगहरू छन्, जतिखेर म चाहेर पनि सकारात्मक बन्न सकिनँ । तर यसको मतलब यो नलागोस् कि प्रत्येक विषयलार्इ म पूर्ण नकारात्मक तबरले बुझ्छु । अहिले मलार्इ के लाग्दछ भने ती मध्ये कतिपय यस्ता अवस्थाहरू हुनसक्थे जसलार्इ म सकारात्मक हिसाबले ब्यवहार गर्न सक्थेँ । 
               परन्तु, मान्छेहरूका कुरामा गम्भीर तबरले सोच्दै गएपछि मलार्इ के लाग्यो भने - मैले मात्र सोचेका हरेक कुराहरू सत्य नै हुन्छन् भन्ने छैन । मैले मेरो ठाउँबाट मात्र सोच्ने हो भने दोश्रो पक्षको समस्या, पीडा, ब्यथा वा बिवशतालार्इ म बुझ्ने सामर्थ्य पनि त राख्दिनँ । यसरी आफ्नैमात्र बुझार्इको लिढेंढिपी कस्ने हो भने त मैले संसारमा अरू मान्छेहरूको अस्तित्वलार्इ नकार्नु सिवाय अर्थोक केहि पनि हुनेछैन । मलार्इ मान्छेहरूका टिकाटिप्पणीले एउटा दिब्य बोध गरार्इदिएको छ - संसारमा थुप्रै मान्यताहरू अस्तीत्वमा छन् । र, ती मान्यता बोक्ने कुनै पनि ब्यक्ति आफैमा शतप्रतिशत ठीक छैनन् । अर्थात सकारात्मकताभित्र पनि नकारात्मकताका केहि अवयवहरू हुन्छन ।

Comments

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...