Skip to main content

मेरा प्रिय तीन बाल सखाहरू, तीन प्रेरकहरू !

शितल । तस्बीरः उनको फेसबुक
अल्बर्ट हब्बर्डले भनेका छन् – साथी भनेको त्यो हो जसलाई तिम्रो बारे सबै थाहा हुन्छ, र पनि माया गर्छ ! (“A friend is someone who knows all about you and still loves you.”  ― Elbert Hubbardहो, म मेरा तीनै तीनसाथीहरुका बारेमा लेख्तैछु जो सँग मेरा जीवनका स्वर्णीम पलहरु ब्यतित भएका छन । जो सँग म ठुस्केको छु । जो मसँग ठुस्केका छन । ठुस्काई एकै निमेश पनि लम्बाउन सकेको छैन र फेरि कुद्दै उनीहरु कहाँ म पुगेको छु । दौड्दै उनीहरु म भएको ठाउँमा आएका छन । ती तीनै साथीहरू जसलाई मेरा उज्याला पक्षहरु थाहा छ, जसको अँध्यारा पक्षहरु म जान्दछु । जसका उज्याला पाटाहरु मेरा यादमा झल्झल्ती आउँछन् जो मेरा अँध्यारा पाटाहरुलाई पनि स्वीकार गर्दछन् । मैले जिद्धी गर्दा मेरा जिद्धीहरु सहर्ष स्वीकारेका छन उनीहरुले ! म एकछिन चुपो लाग्दा किन निराश भएको ? किन नबोलेको भनेर उनीहरुलाई पिडा हुने गथ्र्यो ! जो मभन्दा अरुसँग बढि बोलेका दिन मलाई दुख लाग्थ्यो ! जलन हुन्थ्यो ! अब्यक्त पिडा हुन्थ्यो ! सायद उनीहरुलाई पनि त मलाई जस्तै नै हुन्थ्यो होला नी !

 केस्रा केस्रा गरेर उनीहरुसँग बिताएका पलहरु लेख्ने नै हो भने यी हजारौं शब्दहरुमा पनि सिमित गर्न नसकिने अथाह भावनाले भरिपूर्ण छन । महत्वका आधारमा लेखुँ भने पनि उनीहरुसँग जीवनमा मैले कुनै पनि अमहत्वपूर्ण समय ब्यतित गरेँ भन्ने लाग्दैन ! तर आज केही सन्दर्भहरू म लेख्दैछु जसको यादले मलाई पुलकित बनाउँछ । मलाई मेरो बाल्यकालको याद गराउँछ !
शिब  । तस्वीरः म स्वंयले डेनमार्कमा खिचेको

सारै तेज दौड्ने धावकका रुपमा परिचय थियो गिर्वाणको । गिर्वाण नाताले मेरा मामा हुन । तर ब्यवहारले उनी मेरा साथी । त्यो साथी जोसँग म प्रायः हुने गर्थे । जसलाई आफ्नो संरक्षक जस्तो लाग्थ्यो मलाई । अलि बलिया बांगा पनि थिए उनी । म लड्नभिड्न कसिए पनि खासै बल भएको मान्छे चाँहि होईन । अरु साथीहरु भन्थे – “अलि घमण्डी गर्छस तँ बढि !” तर गिर्वाण भन्थे – “हेर, तिमी नसक्नेसँग भिड्न नतम्सिऊ । तर तिम्ले फलाना फलानालाई चाँहि ककफाइटमा जित्छौ ।” म कस्सिन्थे, कथंकदाचित म हार्न लागे भने गिर्वाण थिए त्यहाँ मलाई जिताउने ! एकदिन यस्तै ककफाइटमा नराम्ररी धुलाई भेटेको थिएँ मैले । बीरे भन्ने एकजना साथी थियो । उसले त्योदिन सार्‍है नराम्ररी दनक दिएको थियो मलाई । मैले दनक एक बजेको छुट्टीमा भेटेको थिएँ । दुईबजे जब गिर्वाण आए अनि मलाई नराम्ररी भने – “बल्ल आज परशुरामको घमण्ड चूर भो ? नसक्नेसँग किन जोरी खोजेको ?” सायद चार कक्षा पढ्दाको हुनुपर्छ । सामाजिक किताबमा हाम्ले रामको कथा पढ्नुपथ्र्यो । त्यहि कथामा थियो परशुराम पात्र । जसको घमण्ड आदर्श पुरुष रामले चूर बनाएका थिए ! त्यसकारण, गिर्वाणले मलाई परशुराम भनेका थिए । त्यसपछि यो लड्ने भिड्ने काममा म अलि पछि नै हुन थाले ।

गिर्वाणसिंह । तस्वीरः उनको फेसबुक
म उनकोमा प्रायः जाने गर्दथे । साँझ उतै खाना खाने र सुत्ने । उनको छुट्टै सुत्ने कोठा पनि थियो । अरु प्रायःसँग उनको उस्तो हिमचिम थिएन । तर मेरो उनको सानिन्ध्यता अचम्मैको थियो । उनका दाजुहरु काठमान्डु बस्नेभएकाले उनी बेलाबेलामा काठमान्डु पनि जाने गर्थे । त्यतिखेर काठमान्डु देख्नेमा हाम्रो स्कुलमै उनी मात्र एउटा थिए । कहिले काही सामाजिक सरको दावा हुन्थ्यो, उनको छोरा जो हामी भन्दा दुईतीन कक्षा सानो कक्षामा पढ्थ्यो ऊसले झिंगे माछा खाएको, रेल चढेको र केरला गएको । तर त्यो कुरो उनको छोराको सम्झनामा थिएन । बच्चा हुँदा भएको कुरो याद पनि कसरी गरोस् ? तर गिर्वाणसिंह सँग एकएक याद थियो । उनले त्यतिखेर सुनाउँथे – महिनाको पचास रुपैयाँमा बिजुली बाल्न पाइन्छ काठमान्डुमा ! काठमान्डुको धरहरा, रानीपोखरी र घण्टाघर मैले चाँहि किताबमा पढेर थाहा पाएको थिएँ उनले ती सबै प्रत्यक्ष देखेका थिए । उनले गरेको गफ सुन्दा म त्यसै रनभूल्ल पर्थे । 

बजार गएर फिल्म हेर्न मनाही थियो मलाई । गाउँघरमा बिजुली बत्ती थिएन, टिभी हुने कुरै भएन । तर काठमान्डुबाट आईसकेपछि एकदुई बाजी उनले मलाई केही हिन्दी चलचित्रका कथाहरु सुनाउथे । त्रिमुर्ती, बाजिगर फिल्ममा हिरोहरुले कस्तो एक्सन देखाएका छन् बताउँथे । म ट्वा परेर उनको कुरा सुनिरहन्थेँ । उनले यिनै फिल्मीकथाहरु सुनाएपछि नै हो मैले पनि  फुपुको घर बेनी गएको मौकामा दुईवटा हिन्दी फिल्म रघुबीर र पहचान हेरेर उनीसँग फिल्मको गफ गरेको । मेरो गफले उनी ट्वा नै परेनन, कारण उनले ती फिल्म पहिले नै हेरिसकेका रहिछन् । मलाई कथा सुनाउन मात्र बाँकी ! तर पछि हामी मिलेर फिल्म हेर्न बागलुङ जान थाल्यौं । फिल्म हेर्न अनि खाजा खानको लागि चालिस रुपैयाँ त चाहियो नै, त्यही चालिस रुपैयाँका लागि हामी महिनाभर हाडेचक्कु बनाएर बेच्ने गथ्र्यौ । र, कुनै एउटा शनिबारको मौका छोपेर बागलुङ पुग्थ्यौं पनि ! 

शिब । नाताले मामाको छोरो । उमेरले भाई (दाई ?) ! सँगै पढेकाले सहपाठी । गिर्वाणसिंह जस्तै मसँग मिल्ने साथी । दुई कक्षासम्म उनले बागलुङमा बोर्डिङ पढेर आएकाले होला तीन कक्षा पास गरेर चारमा पुगेका हामीहरुसँगै उनी पढ्न आए । हामी चारमा एबीसिडी सिक्दै थियौं । हाम्रो भन्दा राम्रो अङ्ग्रेजी भएका उनलाई सामान्य अङ्ग्रेजी वार्तालाप आउँथ्यो ! अलिकति लजालु स्वभावको उनी शुरुशुरुमा खासै बोल्ने थिएनन । पछि हामीसँग नजिकिए । तर विदा हुँदासाथ बागलुङ मामाकोमा गैहाल्ने भएकाले उनीसँग खासै दोस्ती जम्न पाइरहेको थिएन । 

पछि बिस्तारै शुक्रबार बागलुङ कुदिहाल्ने उनी घरमै बस्न थालेपछि उनी, शितल र मेरो राम्रो मित्रता गाँसिन पुग्यो । शितल र उनको घर नजिकै र म पनि प्रायः मावलमै बस्ने भएकाले तीनैजना भेला भएर पढने काम गर्न थाल्यौं । अचेल त्यसलाई “कम्बाइन स्टडी” भनिन्छ सायद, हो त्यही सगोलको पढाई हामीले पाँच कक्षा पढ्दै गर्दा शुरु गरेका थियौं । खाना खाइसकेपछि शितलको घरमा गएर पढ्थ्यौ । अनि सुत्ने तर्खर गर्दैगर्दा हामीले भविष्यको लक्ष्यहरु सुनाउँथ्यौं । अन्ताक्षरी पनि खेल्थ्यौं । अन्ताक्षरी चाँहि शिबले जित्थे । खासमा मलाई र शितललाई भन्दा धेरै गीत उनैलाई थाहा थियो । तर सपना देख्ने कुरामा शितल र शिबले मलाई कहिल्यै जितेनन । हामी सुत्थ्यौं र दश प्रन्ध मिनेट पछि उठेर सपना देखेको विषयमा कुरा गथ्र्यौ । कुरा गथ्र्यौ पनि के भन्नु ? मैले कुरा गर्थे ! ती दुईले दश÷पन्ध्र सम्म सुत्दा कहिल्यै सपना देखेनन । मैले चाँहि सपनाहरु भन्थेँ – बरको बोटको लहरोमा तीनजना पिङ खेल्दाखेल्दै हवाईजहाजमा उडेको ! बाँदर भएर आकाशमा उडेको ! इन्जिनियर भएको ! बुढो उमेरको मान्छे भएको ! बिचरा उनीहरु बल्लबल्ल मलाई पत्याउँथेँ । शितल आश्चर्य प्रकट गर्थिन – “हैन, यति छिट्टै तिम्ले कसरी सपना देख्न सक्छौ ?” म भन्थेँ – “चुपो लागेर सुत न, देखिहालिन्छ नी ! म त सधैं सपनाहरु देख्छु !” अनि फेरि उनी नैराश्यता पोख्थिन – “अनि हामी चाँहि किन देख्दैनौ त ?!” त्यसपछि भन्नलाई मसँग केहि हुन्थेन । म चुप बस्थेँ । उनीहरु पनि चुपै रहन्थे । अहिले आएर ती पलहरु सम्झदा मैले के थाहा पाएँ भने जुन कुरा मैले सपना देखेँ भनेर मेरा साथीहरुसँग त्यतिखेर जिकिर गरिरहेथेँ, त्यो खासमा सपना रैनरैछ । ती सबै रटनाहरु रहेछन ! हो शितल, सपनाहरु फगत सजिलै देखिने कल्पनाहरु होइन रहेछन् ! मनका रटनाहरुलाई सपना भन्न मिल्दो रहेनछ । तर जेभएपनि रटना नै सहि, तिमीहरुले मलाई सपना देख्नलाई प्रेरित गरेका छौ । 

एसएलसी गरेको केहि वर्षमा गिर्वाणसिंह भारतीय सेनामा भर्ति भए । शितल काठमान्डु लागिन, शिब बागलुङ अनि म चाँहि बेनी ! गिर्वाणसिंहसँग दुईवर्षमा एक पटक मुश्किलले भेट हुन थाल्यो । शितल पूरै कन्ट्याक्ट लेस भइन, शिबसँग महिनामा एकदुई फेर । शितल उच्च शिक्षा अध्ययन गर्दै चाइनिज भाषा सिक्नमा लागिन । र, दक्षता पनि हासिल गरिन । पर्यटनको क्षेत्रमा उनको भगिरथ प्रयत्न रह्यो । गाउँकी पहिलो त्यो चेली बनिनँ जो ब्यापारको क्षेत्रमा ईश्यालाग्दो तरिकाले चम्किन । उता शिब बागलुङमा पढ्दै गए, गाँजा चुरोट खाने केटाहरु पनि उनको साथी बने, तर आफू कहिल्यै कुलतमा लागेनन । क्रिकेट र संगीत क्षेत्रमा जुन अभिरुची थियो त्यसैको बृद्धिविकास गर्नमा लागे र पछि उच्च शिक्षाका लागि डेनमार्क हानिए । अहिले डेनमार्कमा अध्ययनरत छन । सबैको आ–आफ्नो क्षेत्रमा राम्रो नै छ । शितल, शिब र म अहिले एउटा सामाजिक संस्थामा क्रियाशिल हुँदैछौ । मलाई उनीहरुले हामीमा भएको सीप र दक्षताले समाज परिवर्तनमा केही टेवा पुर्‍याउन सकिन्छ भनेर हौसला दिएका छन् । मैले सोचेका, कल्पना गरेका हर कोशिसहरुलाई सफल पार्न यथासम्भव प्रयास पनि गरेका छन् । समग्रमा भन्दा मैले मेरा तीन जना साथीहरुबाट सिकेको एउटै ज्ञान हो – खराब वा असल जस्तो होस् तिम्रो साथी त्यो तिम्रो साथी नै । तिम्रो हितैषी हो !

Comments

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...