Skip to main content

जीवन चलिरहन्छ - अनवरत !

यहि कार्तिक २३ गते अर्थात नोभेम्बर ८ तारिखका दिन म २७ वर्ष पूरा गरी जीवनको २८ औं वर्षमा प्रवेश गर्दैछु । यहाँसम्म आइपुग्ने क्रममा जीवनमा मैले अनेकौं तीतामीठा अनुभवहरू संगालेको पनि छु । ती अनुभवहरू सम्भवतः यहाँहरूका झैं पक्कै छैनन् । किन्तु, हाम्रा भोगाईहरूले हामी सबैलाई एउटै पाठ चाँहि सिकाएको हुनुपर्छ - जीवन जिउने कला ! मेरो विश्वास छ, जीवनको अविरल यात्रामा हामीले सामना गर्नुपर्ने कैयन कठिन चुनौतीहरूले हामीलाई जीवन के हो भनेर बुझ्नलाई अझ प्रेरित गरेका छन् । हामी सधैं सुखभोग मात्र गर्दैनौं, हाम्रा लागि दर्दहरूको पनि आफ्नै महत्व छन् । सायद जीवनमा दर्द, विवशता र लाचारीपन नहुँदा हुन त बाँच्नुको  पनि त महत्व नरहँदो हो । 
मैले आफ्नै जीवनलाई मिहीन पाराले बुझ्ने प्रयास गर्दै गर्दा के पाएको छु भने, जीवन सुन्दर छ र यसका थुप्रै अँध्यारा पाटाहरू पनि छन् । केहि मानिसहरू सधैं जीवनका उज्याला पाटाहरूलाई अङ्गाल्छन्, उनीहरू अँध्यारा पाटाहरू देख्तैदेख्दैनन् वा इन्कार गर्छन् । र, उनीहरू सधैं सुखी अनि खुशी हुन्छन् । खुशि यस अर्थमा कि अँध्यारोले जीवन छोपिरहेका बखत पनि उनीहरू परपर क्षितिजसम्म उज्यालाहरू पर्खिरहेका हुन्छन् । र यहाँ थुप्रै यस्ता मानिसहरू पनि छन् जो जीवनका उज्याला पलहरू बाँच्दै गर्दा खोतलखातल पारी अँध्याराहरू खोजिरहेछन्, फलतः उनीहरू सुखि हुन सकिरहेका छैन, जति उनीहरू हुनुपर्ने हो ! त्यसकारण, मानिसहरूले यो बुझ्नु जरूरी छ कि जीवन भनेको सुख र दुखको संगम हो । 
मलाई याद छ ती कठिन बाल्यकालहरू, जतिखेर राजनैतिक कामका शिलशिलामा पिताजी जिल्लाका विभिन्न गाउँहरूमा गइरहनुहुन्थ्यो (उसो त अझै उहाँ सक्रिय राजनीतिमा क्रियाशिल हुनुहुन्छ, प्रायः घरबाहिरनै हुनुपर्ने हुन्छ) र घरमा मेरी निरूपाय आमा म र मेरो बर्षौटे भाइको रेखदेखमा ब्यस्त हुनुपर्थ्यो । हामीलाई ख्वाउनु पिलाउनु, स्कृल पठाउनु वा गृहकार्य गराउनुका अलावा आमाले घरको सबै काम पनि गर्नुपर्थ्यो । वहाँ यन्त्रमानव झैं रातदिन काममा खटिरहनु हुन्थ्यो । मलाई मेरा पिताजीको तालदेख्दा त्यसैत्यसै रिस उठेर आउथ्यो । तथापी, न हामीले भनेर वहाँले राजनीति छाड्नुहुन्थ्यो न हामी वहाँले भनेर वहाँको ब्यस्त राजनैतिक रूटिनलाई स्वीकार गर्न सक्थ्यौं । अहिले अलि बुझ्ने भएपछि, तनावका बीचमा जीवनका बाल्यकालहरू गुज्रेर गए कि भन्ने लागेको छ । र, अहिले पनि यसो पछाडि पर्खेर हेर्दा मैले पाएको छु, जीवन त चलिनै रहँदो रहेछ आखिर !
एक, दुई, तीन गर्दै जीवनका खुड्किलाहरू चढ्दै आउँदा २८ औ‌ खुड्किलामा आइपुगेछु । म हिजोको जन्मोत्सवहरूमा झैं आज पनि झसङ्ग भएको छु - ओहो, कति चाँडो यत्रो उमेरको भएछु ? हिजो झैं लाग्छ, फुलबारीमा अम्चुर (आँप) झार्न हिडेको, साथीहरूसँग च्यान्टेको तालमा पौडिन गएको, बेलाबखत पाइने दुईचार दाम जम्मा पारेर बाग्लुङबजारको पुजा चलचित्र मन्दिरमा फिलिम हेर्न गएको, हाडेचक्कु र छुर्पी बनाएर बेचेको, पिताजीको पार्टी जिन्दावाद र मावलीहरूको पार्टी मुर्दावाद भन्दै नारा लगाएको । भावनामा बग्दैबग्दै जाँदा फेरि व्यवहारिक हुन करै लाग्ने, त्यसैले भन्न करै लाग्दछ मलाई - मैले जे जति बाँचेको छु, एकदम अर्थवान जीवन बाँच्ने प्रयास गरेको छु । इमान्दारीताका साथ भन्नुपर्छ, जानेर मैले आजपर्यन्त कसैलाई चोट पुर्याएको छैन । कसैलाई ढाँटेर फाइदा लिएको छैन । के मैले यो साँच्चीकै सार्थक जीवन बाँचेको हैन त ? आज प्रश्न गर्न मन लाग्यो, मलाई - आफैसँग ।
मेरा पछिल्ला केहि जन्मोत्सवहरू मनाउँदै आउँदा मलाई लागेको छ, अब म अझ अरू जिम्मेवार र परिपक्व हुनु जरूरी छ । म मेरालागि मात्र हैन, अरू धेरैका लागि बाँच्नु जरूरी छ । म आफ्ना लागि जति सहयोगी छु अरूहरूका लागि पनि मैले बराबर सहयोगी हुने प्रयत्न गर्नु जरूरी छ । एउटा वर्षगाँठ थियो जैले मैले कृति विमोचन गरेर मनाएँ, अर्को एउटा चाँहि अनलाइन काब्य गोष्ठी गरेर । र, यो वर्ष मैले विचार गरेको छु कि मेरो जन्मदिन अझ अरू सृजनात्मक तरिकाले मनाउने छु । पहिलो तरिका, विदेशमा रहेका मेरा सहपाठीहरूसँग आधा घण्टा विदेशमा आएर पढ्दाका चुनौती र अवसरहरुका बारेमा छलफल गर्ने र यूट्युब मार्फत त्यो छलफल संप्रेषण गर्ने । र, दोश्रो मेरा एक मित्र केपी अधिकारीले चाहेको बहिरा स्कृल निर्माणका लागि १०० यूरो सहयोग गर्ने । दोश्रो त म स्वयं आफैले एक्लै सम्पन्न गर्न सक्छु । तर पहिलो काम फत्ते गर्नका लागि मलाई मेरा साथीहरूको सहयोग आवश्यक छ । त्यसकारण यो इच्छुक मित्रहरूलाई यो फर्म भरी मलाई सहयोग गर्नुहुन सविनय अनुरोध गर्दछु ।

र, अन्त्यमा चर्चीत अंग्रेजी कवि रोबर्ट फ्रस्ट को यो भनाई पनि  -
 “In three words I can sum up everything I've learned about life: it goes on.” 


Comments

  1. ekdam ramro xa.....balykal ko sandharva alik badi nai lekheko vaye rochok hunthyo vanne lagxa !!

    ReplyDelete
  2. प्रतिक्रियाका लागि अभिषेकजी यहाँलार्इ धेरै धेरै धन्यवाद । कुनै दिन विस्तारमा बाल्यकालसम्बन्धी पनि संस्मरण लेख्ने नै छु । यसैगरी नियमित ब्लग हेर्ने र पृष्ठपोषण राखिदिनु होला ।

    ReplyDelete
  3. निराजन जि, धेरै धेरै धन्यवाद । तपाइको अभियान सफल वनोस । म मेरो ठाउ बाट सहयोगको प्रयत्न गरीरहने छु ।
    र सुदुर पश्रिममा बहिरा बिद्यालयकालागी यहाँको मात्रै नभै यहाँको तर्फबाट समेत सहयोगको अपेक्षा गरेको छु ।

    ReplyDelete

Post a Comment

प्रतिक्रिया ब्यक्त गर्दा सभ्य र सुसंस्कृत शैली प्रयोग गर्नका लागि सम्पूर्णमा सविनय अनुरोध गर्दछु ।

लोकप्रिय पोष्टहरू

क्लोरिनको झोल, वैज्ञानिकहरू र मेरी बोइको मुड्की

मेरो बाल्यकाल लगभग बोईसँगै बित्यो । त्यो चकचक गर्ने समय भएकाले मेरो चकचकसँग बोईलाई बेलाबेलामा झिझो लाग्नु स्वभाविक नै थियो । त्यसैले मैले अति नै अटेर गरेपछि बोईले मलाई भन्नुहुन्थ्यो -  "अहिले गाडूँला मुड्की (मुड्कीले हान्छु) ।" तर अहँ कहिल्यै पनि एक झापड खानुपरेन । मुड्की नै खानु नपरेपछि मेरो चकचक थामिने कुरै थिएन, त्यसैले बोईले पनि मुड्की गाडूँला भन्न छाड्नुभएन अनि मैले चकचक गर्न । मेरी बोईले यस धरा छोडेको पनि यहि हिउँदमा बर्षदिन पुग्दैछ, तर बोईले भन्ने गरेको "अहिले गाडूँला मुड्की" मेरो मनमा गडिरहेको छ, अनि यसो सोच्छु, दुईचार पटक बोईले साँच्चिकै मुड्की गाड्नुभएको भए, मेरा चकचक उहिले पहिले नै खत्तम हुन्थे कि ?  तर खासमा चकचक भन्ने जिनिस त्यत्तिकै खत्तम भएर गैहाल्ने कुरो हैन रहेछ । न त यो उमेर बढ्दै गएपछि आफै घट्दै र पछि निस्तेज नै हुने रहेछ । यसले खासमा उमेर बढ्दै गएर केश पाक्दै गएपनि आफ्नो स्वरूपमा अलिकति फेरिदै तरह तरहका रूपमा प्रकट हुँदै पो जाँदो रहेछ कि ? भन्ने निचोडमा पुगेको छु । यस्तै केहि केश पाक्नै थालेका मान्छेहरूको चकचक कोरोनको त्रास बढ्दै गएपछि अलिकति भि...

नांगो नाच, यौनधन्दा र राजधानी

मैले मेरो देशका बारेमा गर्व गर्दा अब गौतम बुद्ध, सगरमाथा, एकसिंगे गैंडा, जैविक विविधताले भरिपूर्ण देश वा जिउँदी देवी कुमारीको नाम लिनुपर्छ जस्तो मलाई लाग्दैन् । हामी अराजकता र उच्छृङ्खलताको सगरमाथा चढिसकेका छौं अब किन फोकटमा अरु अरु बहानामा नेपाली भएकोमा गर्व गर्नु ?! मैले यहाँ उल्लेख गर्न चाहेको सन्दर्भ मेरो पछिल्लो पटकको काठमाडौं भ्रमणको हो । यहाँले बुझिसक्नु भयो होला, काडमाडौं फगत हाम्रो देशको प्रशासनिक वा राजनैतिक राजधानी मात्र रहेन् । त्यो गुण्डाहरुको राजधानी हो, त्यो आन्दोलनकारीको राजधानी हो, हत्या, हिंसा र लुटपाटमा निमग्न अपराधीहरुको राजधानी हो । अनि राजधानी हो त्यो डान्स बारका नाममा नांगै नाच्ने तरुनी र उनीहरुका स्तन, नितम्ब वा हातको एक पटकको स्पर्शका लागि कामातुर बृद्ध सेठ र साहुहरुको पनि । मैले यसपटक यस्ता चार पाँच डान्सबारको भ्रमण गर्न पाएँ कि न जसको कुनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनमा विज्ञापन नै देखिन्छन् न त त्यहाँ हुने कर्तुतका बारेमा तिनै पत्रिका, रेडियो वा टेलिभिजनका हेडलाइनहरु लेखिन्छन वा वाचिन्छन् ! न त ती ठाउँहरुमा समाजमा शान्ति, अमनचयन र सुव्यवस्थाको ठेक्का पाएका ...

एउटा सग्लो रात(कथा)

आषाढको एक शुक्रबारको साँझ बिश्वविद्यालयबाट घरतिर फर्कने क्रममा अलि ढिला भो । घरसम्म पुग्नलाई माइक्रो, अनि नगर बस सबैको आवातजावत बन्द भैसेकेको थियो । हिडेर एक घण्टाको पैदल यात्रा गर्ने दुस्साहस मैले गरिनँ । त्यसकारण, ट्याक्सीको पखाईमा त्यसै उभिरहेको थिएँ । आडैमा एउटी युवती आई । मतिर पुलुक्क हेर्दै मुसुक्क मुस्कुराई । मैले पनि मुस्कुराएरै उसको आगमनको स्वागत गरेँ । सोधी – “दाई ट्याक्सी कुर्नुभएको ?” “हजुर ।” मैले जवाफ दिएँ । “म पनि ट्याक्सी वेट गरिराखेको हेर्नु न अहिलेसम्म एउटा भेटेको छैन ।” युवतीले दुखेसो पोखी । मैले प्रश्न गरेँ – “कहाँ जानुपर्ने ?” “धेरै टाढा त हैन, मुस्ताङचोकसम्म पुग्नुपर्ने थियो ।” जवाफमा उसले भनी ।  उसको मुखबाट मुस्ताङचोक फुत्कदाँसाथ ममा नजानिदो उत्साह बढेर आयो । भनेँ – “ए, हो र ? म पनि त मुस्ताङचोक नै जान लागेको नी !” “ला हो र ? उसो भए त मज्जा भो नी, हजुर अनि मेरो दुवैको फिप्टी प्रसेन्टेज पैसा सेभ हुने भो नी त । एक्लै जाँदा त ४०० लिन्छ । अब दुई सयमै पुगिने भईयो ।” उसले खुशी ब्यक्त गरी । मैले पनि समर्थन जनाएँ – “हो त ।” अनि यो पनि जान्न चाहेँ कि ऊ के गर्...

गेष्टहाउस, यौन ब्यवसाय र कानुन

फोटो गुगल बाट सर्च गरि राखिएको हो । मेरो ख्यालमा हाम्रो नेपाली समाजमा सबभन्दा बढि गलत ढंगले ब्याख्या गरिने विषय केहि छ त, त्यो यौन सम्बन्धि सन्दर्भ नै हुनुपर्छ । मानिसहरू यौनका विषयमा यति गम्भिर देखिन्छन् कि कोही व्यक्तिको कोही युवतीसँग उठबस बढ्न थाल्यो भने मान्छेहरू उनीहरूका विषयमा टिकाटिप्पणी गर्न एकदमै लालयित हुन्छन् । राम्रा/नराम्रा, जायज/नाजायत हरेक किसिमका टिप्पणीहरू हुन पुग्दछन् । अझ कुनै पनि व्यक्ति यौनका मामलामा कमजोर देखियो भने त झन उसको दीनदशा बिग्रयो भन्ने जाने हुन्छ । मानौं उसले यति ठूलो अपराध गरेको छ कि जिन्दगीभर उ क्षमायोग्य मान्छे हुनै  सक्तैन । भन्न त मान्छेहरू भन्छन्, यौन प्राकृतिक कुरा हो । जैविक आवश्यकता हो । र, यसको आवश्यकतालाई कसैले पनि नकार्न सक्तैन । तर मान्छेहरू जब कोहीला ई  यौनका विषयमा खुल्न थालेको पाउँछन् अनि फेरि फरक बन्न पुग्छ, उनीहरूको दृष्टिकोण । अब यौन न त प्राकृतिक कुरा नै हुन्छ न त जैविक आवश्यकता नै । मान्छेहरू यसला ई  सामाजिक संस्कार अनि मूल्य र मान्यतासित जोडेर हेरिदिन्छन् । अरू त अरू एक बलात्कृत नारीको विवशताको समेत खिल्ली उडाउन ...

प्रचण्ड, निशानी, र हामीहरू

' राती दश बजेको आलर्म सेट गर्नु, ठ्याक्कै टाइममा हस्तमैथुन गर्नुपर्छ । '  ब्यक्तिको नाम ट्याग गरेर उनले फेसबुकमा भित्तेलेखन सम्प्रेषण गर्ने गर्थे । उनको भित्तेलेखनमा अंकित ब्यक्ति उनका हितैषी मित्र हुन होइनन् त्यो मेरो सरोकारको कुरो रहेन् । किन्तु, धवलागिरिका पत्रिकाहरूमा स्तम्भकारको परिचय स्थापित गरिसकेका उनको स्तरको ब्यक्तिले फेसबुकमा यस्ता भित्तेलेखनहरू सम्प्रेषण गर्नु कत्तिको उचीत थियो भन्ने मेरो प्रश्न हो ।   पछिल्ला दिनहरूमा एउटा राम्रै चर्चा बटुल्न सफल अनलाइन पत्रिकाहरूमा प्रचण्ड लक्षित लेखहरू मार्फत स्थापित लेखकको परिचय बनाएका उनलाई माथि उल्लेखित उट्पट्याङ यौनजन्य खुराक फेसबुकमा पस्केका कारण केहि फेसबुके साहित्यकारहरूले यौन कविको उपनाम पनि भिरा ई दिए । र, उनी जबरजस्त यौन कविको छवि निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन थाले । धन्य अनलाइन पत्रिकाले उनला ई  यौन कवि हुनबाट बचाए, र एउटा परिचय बनाइ दिए- दिल निशानी मगर । निशानीको लेखन शैली विशिष्ट छ । त्यो एकदम जबरजस्त छ । सुन्दर बान्की परेका वाक्य गठन र उस्तै वाचनप्रिय शब्दको छनौटमा उनको शिल्पमाथि डा. गोविन्द भट्टरा ई ...