सापेक्ष बुझाइ

स्वीकार छन तिम्रा हजार बातहरू दिन्छ्यौ नै भने यदि प्रितका मातहरू पिडा जति नै होस गुनासो म नगरूँला हिर्काउछ्यौ भने त मायाले नै लातहरू

होला त्यो कहाँ प्रिय छुँदै लाएको माया ? होला र मज्जा बेहोस हुँदै लाएको माया ? मान्न म सक्दिन सफल त्यस्तो प्रित - जीवन सारा आँशुले धुँदै लाएको माया

त्यसै जिर्ण ब्यवसाय छ, झन मन्द नगरिदेऊ ! छैन उसै शान्ति ब्यवस्था, लौ उदण्ड नगरिदेऊ ! आँखा देख्नै छाड्यौ या त ब्यथा नबुझेको हो ? थला परिसक्यो यो देश, सुन बन्द नगरिदेऊ

फूल्दैन माया जहाँ, घृणाको हुन्छ बस्ती हुँदैन त्यो प्रित यदि, भएमा जबरजस्ती अब्यक्त चोखो भावना, मान्छु म प्रेम हो सोच्दैन यदि प्रेमी जहाँ प्रेम हो मोजमस्ती

इमानी कति बनुँ बेइमानी हुन मन लागेको छ तिम्रा हर अंग छिचोल्ने पानी हुन मन लागेको छ वियोगका मात्रा धेरै देखिए यहाँका प्रेम कथामा तर सफल एक प्रेम कहानी हुन मन लागेको छ

स्नातकोत्तर अर्थात एम.ए । कतिपय बुद्धिजीवीहरु यसो पनि भन्दा रहेछन – एम.ए पछिको पढाई आवश्यक छैन । उनीहरुको टिप्पणी सुनेपछि मलाई लाग्यो विश्वबिधालय जीवनमा यो तहको पढाई सर्वाधिक महत्वको पढाई हो । र, विशेष महत्वका साथ यो तहको पढाई पूरा गर्नु आवश्यक छ । तसर्थः स्नातक तहको अध्ययन सिध्याएको ४ वर्षपछि मैले स्नातकोत्तर तहको अध्ययन पूरा गर्ने अठोटका साथ फेरि एकपटक कलेज जीवनको शुरु गरेँ । लागेको थियो – मसँगै पढ्नेहरु दुईचार साल कमका होलान, मेरो उमेरको खिसिटिउरी पो गर्ने हुन कि ? तर कक्षामा प्रवेश गरेको शुरुकै दिनमा मेरो अनुमान फेल खायो – पढ्नेहरुका लागि उमेर प्रधान कुरो रहेनछ । मेरा कतिपय साथीहरु स्नातक सिध्याएको १५–२० वर्षपछि स्नातकोत्तर तहको अध्ययन गर्न आएका रहेछन । उमेरमा म बुढो भन्ने चिन्ता त्यो दिनदेखि रहेन । चालीस कटेकाहरु भएको ठाउँमा म बबुरो २६ मा चलिरहेको सानो केटो नै देखिएको छु । परन्तु समयसँगै म बदलिन नसकेको हुँ, वा महत्वकांक्षा ठूलो भएछ कुन्नी ? थुप्रै समस्याहरु असरल्ल देखिरहेछु । कक्षाबाट शुरु गरुँ । पहिलो दिनमै मलाई कक्षाको वातावरण कत्ति पनि रुचीकर लागेन । अगाडि प्राध्यापकको लेक्...

लुकेर कतै तिमीले मलाई नै चिहाए झै रोएर तिमीले आसुँ मलाई नै पियाए झै लाग्छ अचेल प्रित तिम्रो हराएको छ साचेर मुटुमा अर्कै मलाई नै रिझाए झै पाउदिन किन तिमीलाई समिपमा मेरो बिताएर पल अन्तै मलाई नै भेट्न आए झै

मन दुखाउनेहरु धेरै भेटिए शहरमा माया गर्ने आफन्तहरु छेकिए शहरमा पर्वाह छैन अरुको बाँच्न पाए आफू बिनासित्ती चोट दिने देखिए शहरमा

लुकाउने कुरा देखाउने मैयाँ छन् शहरमा उस्तै कामुक कृष्ण कन्हैया छन् शहरमा टोलै पिच्छे हरेक गल्ली र चोकमा हेर मान्छेका अनेक रवैया छन् शहरमा

बुझिराख सम्बन्ध कुनै स्थाई हुँदैन सबै माथि तिम्रो मात्रै रजाई हुँदैन आफू एक्लै विशेष हुँ ठान्छौ भने यदि तिम्रा लागि कसैको बधाई हुँदैन

मीठो मसिनो ख्वाउने भान्से नभेटेसी जे भएनि आफ्नै प्रिय ठान्ने नभेटेसी बहुलाउन बेर लाउँदैनन मान्छेहरु आफ्नो मन बुझिदिने मान्छे नभेटेसी

आफ्नै मात्र कुरा बेशी गर्छन मान्छे किन ? चोरीचोरी आफ्नै गोजी भर्छन मान्छे किन ? लक्ष्य सबको आकाश चुम्ने धर्ती बिर्सिएर नचाहेनी आखिर तलै झर्छन मान्छे किन ?

यसरी सिन्की झैं कोचिन्छ यात्रुहरू । तस्बीर  सहारा संसार डट कम  मलाई हाम्रा सार्वजनिक सवारीहरुमा यात्रा गर्न एकदमै मन लाग्दैन । तर विवश परिस्थितीका कारण सार्वजनिक सवारीहरुमा यात्रा नगर्नका लागि अर्को भरपर्दो र मितव्ययी विकल्प पनि मसँग छैन । त्यसैले, सार्वजनिक सवारीका लागि म त्यस्तो यात्रु हो – जसको हरेक यात्राको पहिलो र अन्तिम रोजाई नै कालो नम्बर प्लेट लपेटेका थोत्रा भारतीय गाडीहरु नै हुन । र, चुपचाप वर्षौदेखि म ती सवारीहरुका माध्यमले हजारौं माइलको दुरी यात्रा गर्दै आएको छु । काला प्लेटका गाडीहरुमा यात्रा गर्दा म सधैं निम्छरो र हेपिएको महशुस गर्दछु । मेरो आत्मसम्मान वा स्वाभिमानको एक अक्षरको पनि त्यहाँ कसैलाई मतलब हुँदैन । अरु त अरु म आफुले रकम तिरेर बसेको स्थानमा आफुले चाहेजसरी सहज र स्वतन्त्र तरिकाले बस्न समेत पाउँदिन । मैले धेरै पल्ट, धेरै ठाउँहरुमा ओहोरदोहोर गर्दा मसहित दुईजनाको स्थान भएको जिपहरुमा चढ्दा, सवारीका चालक तथा सहचालकले त्यो तीनजना अटाउने स्थान भएको जिकिर गरी थप एकजनालाई चढाएको देखेको छु । र, यस्तो गल्ती गर्ने सवारी चालक र उसका सहयोगीहरुलाई कारबाही गर्ने...

भूगोल जस्तै सुन्दर हुनुपर्यो हाम्रो मन तस्बीरः गुगल खोज हाम्रो स्तर, जीवनशैली अनि सोच र हामी बसिरहेको यस भूगोलको विकसित भनिएका देशका बासिन्दाहरुको स्तर, जीवनशैली र सोचमा रहेको भिन्नताको भेद खुट्याउनका लागि सबभन्दा पहिले हामीले उनीहरुका बारेमा थाहा पाउनु पर्ने हुन्छ । जब ती विकसित भनिएका मानिसहरुका आचरण र जीवनशैलीका बारेमा हामीले जानकारी पाउँछौ तब हामीले हामी बाँच्दै आइरहेको सामुदायिक दायराको संकुचनताको भेद थाहा पाउँदछौं । मिहिन पाराले हामीले हाम्रो सोच्ने स्तरका सम्बन्धमा जहिलेसम्म अध्ययन गर्न सक्दैनौं, त्यहिले सम्म हामीले आफ्नै स्तरका बारेमा जानकारी हासिल गर्न सक्दैनौं । तसर्थः कम्तिमा पनि हाम्रो पुस्ताले अधिकतम योगदान दिनु आवश्यक छ, पत्ता लगाउनलाई कि हामी र विकसित मानिसहरुबीच के कति फरक छ ? र, गहन ढंगले विश्लेषण गरिनु आवश्यक छ– सभ्य र सुसंस्कृत समाज निर्माणका लागि हाम्रो के कति योगदान रहन्छ ?  हामी भन्ने गर्दछौं, हाम्रो देश अत्यन्तै अब्यबस्थित छ । यहाँ कानुनी शासनको अभाव छ । नेताहरु सबै चोर हुन । फटाहा छन । तर हामी आफै सम्मानित संसदबाट ऐन कानुनका रुपमा पास भएर आएका नियमहरु...

सानो छँदा तीज आउँदा आमाको पछि लागेर मामाको घर जाने गर्दथ्यौं म र मेरो भाई । आमा, छामाहरु र ठूलीआमाहरुको भेटघाट हुने त्यतिखेरको तिजले हाम्रा आमाहरुलाई एउटा औसर जुटाउने गर्दथ्यो – टाढाटाढाका दिदीबहिनीहरुलाई करिब एक बर्षपछि एकै ठाउँमा जुराउने । आमाहरुले वर्षभरी अनुभूत गरेका दुःखसुखका कुराहरु सुन्न पाउँदा अर्कै किसिमको आनन्द आउने गर्दथ्यो, मलाई पनि । मामाकै घरको तगारोबाहिर रहेको खुल्ला चौरमा गाउँका अरु चेलीबेटीहरु पनि जम्मा भएका हुन्थे, उनीहरुले तीजका भाकामा गाएका गीतहरुले गाउँ नै जुरुक्क पाथ्र्यो । हातका औंला झुराझुरा पर्ने गरी उनीहरुले बजाउने मादलको आवाजले निर्माण गर्ने रौनकका बारेमा शब्दमा म कसरी ब्यक्त गरुँ ? साँच्चीकै भिन्न थियो हाम्रा आमाहरुले उतीबेला मनाउने तिज ।  जति जति मेरो उमेर हुर्कदों छ, उति उति हाम्रा चाडपर्वहरु मनाउने शैलीमा पनि परिवर्तन हुँदै आएको महशुस गर्दै आएको छु, मैले । तीज, महिलाहरुको महान पर्व भन्ने गरिए पनि कतै यो महिलाहरुकै पहुँच बाहिर जान लागेको त हैन ? तीज बिशेष कार्यक्रमहरुमा निश्चित आर्थिक हैसियत भएका महिलाहरुको मात्र उपस्थिती देख्दा यस्तै अनुभूत गरेक...

हस्ताक्षर गर्दै जिल्ला फुटबल संघका अध्यक्ष कृष्ण बि.क. “अझै दुई गोल भएको भए त एघारै जनालाई एकएक गोल पुग्थ्यो नी !” २०१४ को विश्वकप प्रतियोगिताको एशियाली छनोटमा जोडर्नसँगको आफ्नो पहिलो खेल ९–० को विशाल अन्तरले गुमाएपछि नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीका खेलाडी, प्रशिक्षक तथा ब्यवस्थापक कोहीपनि आलोचनाको परिधीबाट फुत्कन पाएनन् । सकभर बराबरी वा पराजित भएपनि थोरै गोल संख्याको अन्तरले मात्र पराजित हुने विश्वास बोकेर अम्मान उडेका नेपाली राष्ट्रिय टोलीका बेलायती प्रशिक्षक ग्राहम रोबर्टस् यस पराजय पछि सबभन्दा बढी आलोचित पात्र रहे । आफ्ना खेलाडीहरुमा जोर्डनका खेलाडीहरुलाई टक्कर दिने अद्धितिय क्षमता रहेको बताउँदै आएका रोबर्टस्, टोलीका अन्य खेलाडी सदस्यहरु पक्कै पनि आफ्नो दाबीले पानी खाँदा सर्बाधिक चिन्ताग्रस्त थिए होलान नै तर सामाजिक सञ्जाल फेसबुक र ट्वीटरका भित्तामा नेपाली फुटबलप्रेमीहरुले त्यो अकल्पनीय हारबाट विक्षिप्त हुँदै आलोचनात्मक टिप्पणीको हदै पार गरेर आफ्ना भित्ताहरु कुरुप पारे ।  हुनसक्दछ, हामी नेपालीको यो एउटा संस्कारगत त्रुटी हो, वा परम्परा नै हो । कमजोर पक्षमाथि आलोचना गर्नु...

मैले धेरैपटक सुन्दै आएको छु – युवाहरु परिवर्तनका संवाहक हुन । यी उर्जाशील शक्ति हुन । युवा शक्तिको समुचित प्रयोगमा घगडान परिवर्तनहरु सम्भव छन । यी सो¥है आना सत्य छन । तथापी यी पेचिला सत्य कुराहरु हाम्रो देशमा कहिल्यै वास्तविकतामा परिणत हुन सकिरहेका छैनन् । सार्वजनिक सभाहरुमा नेताहरुको भाषणमा उच्च प्राथमिकतामा पर्ने युवा सम्बन्धी उनीहरुका यी बुझाईहरु, कार्यान्वयनका बखत कहिल्यै प्राथमिकतामा पर्न सकिरहेका छैनन् । गल्कोट साप्ताहिकले आफ्नो रजत जयन्तीको उपलक्ष्यमा २५ औं अंक तयार पार्दै गर्दा, मित्र दिल शिरीषले युवाहरुका चूनौती र सम्भावनाका विषयमा लेख तयार पार्न गरेको आग्रहपछि मैले अनुभूत गरेको हामी युवाहरुका लागि सबभन्दा ठूलो चूनौती नै हामी युवाहरुका संभावनाका विषय भाषणमा मात्र सिमित पारिनुमा देखेको छु । कतिपय राजनैतिक युवाहरुर्लाइ लाग्ला, यसले फगत कुरा गरिरहेछ । हुनसक्छ, यी राजनीतिमा अभ्यस्त युवाहरुका लागि फगत कै कुरा हो । गलफती नै हो । तर एक आम नेपाली युवा भएर देशमा विद्यमान गञ्जागोल र राजनैतिक हठताका बीचमा कुन नेपाली आम युवाले सम्भावनाका स्वर्गीय स्वप्न देख्न समर्थ होला र ? सधैं भाषणमा ...

नेपाली साहित्यमा आदिकवी भनेर चिनिने भानुभक्तको जन्मजयन्ती प्रत्येक वर्ष आषाढ २९ गते पर्दछ भन्ने कुराको हेक्का म्याग्दीका थुप्रै साहित्यकारलाई थाहा रहेनछ भन्ने तथ्य मैले त्यतिखेर थाहा पाएँ, जतिखेर १९८ औं भानु जयन्तीका अवसर पारी तय गरिएको कार्यक्रमको निमन्त्रणाका लागि उनीहरुसँग मैले फोन सम्पर्क गर्नु प¥यो । हुन त यस सम्बन्धमा मेरो केहि ब्यक्तिगत गुनासो छैन । र, मलाई यो पनि थाहा छैन कि भानुजयन्ती, लक्ष्मीजयन्ती र भुपीजयन्ती जस्ता दिवसहरु साहित्यकर्ममा लागेकाहरुका लागि महत्वपुर्ण हुन वा हैनन तर मलाई राम्ररी के थाहा छ भने साहित्यकर्ममा लागेकाहरुले नेपाली साहित्यमा महत्वपूर्ण योगदान दिएका माथि उल्लेखित मूर्धन्य साहित्यकारहरुका जन्मजयन्तीका सम्बन्धमा समेत हेक्का नराख्नु लाजमर्दो बिषय चाँहि अवश्य हो । हुन त भानु जयन्ती मनाउने सन्दर्भमा पनि म्याग्दीमा छन भनिएका आधा दर्जन कुनै पनि साहित्यिक संस्थाहरुको संस्थागत निर्णयबाट भने भएको हैन । म्याग्दीका क्रियाशिल साहित्यकारद्धय ध्रुबलाल शर्मा र अजयमिलन श्रेष्ठसँग यस पंक्तिकारले बिशेष सम्पर्क र समन्वय गरे पश्चात उक्त कार्यक्रम सम्भव भएको हो । हुन त त्यस...

भो पुग्यो अब पिउँदिन भन्दा पनि, पिलाउन खोज्ने किन हो ? चाहिँदैन केहि भन्दा पनि अझ अरू, दिलाउन खोज्ने किन हो ? एक्लै एक्लै छाडिदेउ मलार्इ निम्ता नदेउ भिडमा हराउने, पर्दैन कोही साथीहरू भन्दा पनि, मिलाउन खोज्ने किन हो ?

खोज्दा बिर्सन पनि नसकिने, कस्तो यो पहिलो प्रेम छैन मतलब भन्दा पनि नहुने, सस्तो यो पहिलो प्रेम आए कति गए जीवनमा, रहेन कसैको केहि महत्व तर नहुने स्मरणीय अरू किन,जस्तो यो पहिलो प्रेम

यौनको प्यास नाटक किन मेटाउनको लागि यौनको तिर्खा ? अनिदों रात एउटै खाट उनिसँगको रात निन्द्रा लाग्दैन प्यासी नजर सबैको आँखा उनैको रूपमाथि कति सुन्दरी ? कस्तो याद ? एक गिलास थप्दा पनि घटेन प्रियाको याद ! पवित्र प्रेमी असल प्रेमी अकस्मात खोज्दैन एउटै खाट

'उ त्यो डोरीमा लहरै झुण्डाएको देखिस्? हो, तीनै हुन् – मादल, मुर्चुङ्गा र डम्फू सारंगी, मुरली र दमाहा सहनार्इ, ट्याम्को र ढोलक तैलें कहाँ सुन्न पाइँस र, बाबै? कति मीठा निस्कन्थे यीबाट, फुक्दा, ठोक्दा र बजाउँदा धूनहरू!' पल्तिर कुनामा धमीराले चिथोरेको दराजका टक्टाउँदै मैलालुगाहरू नातीलार्इ अर्थ्याउँदै छु म – 'धाननाच, रोपाइनाच सेलो र मारूनीनाच हिमाली आँगनीमा नाचिने हाम्रा भोटेनीका शेर्पानाच देउडा र माघीमा नाच्दा उहिले-उहिलेका नतर्कीहरूले पहिरिने भेष हुन – अमूल्य यी! बुझिस् केटा?' 'हेर्दा पनि शीतल हुने, साक्षात देख्दाको आनन्द के थाहा? ह्योल्मो, रूप्से र पाताले छाँगो रारा, बेगनाश र बुलबुल फोक्शुन्डो, फेवा र तिलिचो यिनकै नीला लहरहरूमा पौडेर नथाक्ने यी – अन्नपूर्ण, चोयू, कन्चनजंगा धवलागिरि, माछापुच्छ्रे र सगरमाथा 'नाति केटालार्इ म किन नभनूँ? अनुपम तालका नीला गहिरार्इमा डुबुल्की मार्दा आँखाले, सुन्दर हिमालका उचार्इ जब नाप्न खोज्थे पैतालाहरूले कि, फुल्थे गर्वले कति, हाम्रा नेपाली छाति?' आज धर्म, संस्कृती र पहिचान सबै हराएका बखत हेरिरहेछ मेरो नाति केटा भित्तामा सजाइ...

हिजो, मैले किन्देको चप्पल, जुत्ता र मोजा लगाउने तिमी जिब्राको स्वाद फेर्न मकहाँ पार्टीमा आउने तिमी हेर त आज - तिम्रा कोटका भरिभराउ खल्तीहरूले मलार्इ मेरै नोटहरू देखाएर गिज्यार्इरहेछ - 'तिमीभन्दा हाम्रो मालिक धनी !' पहिलेपहिले विदेशमा सामान लिन जाँदा मैले सेकेण्ड ह्यान्ड पसलमै किन्देको भएपनि ल्याइदिएको उहापाहार - घडि कति बर्ष चलाथ्यौ तिमीले ? हेर त आज - तिम्रो नाडीमा टमक्क परेको रोलेक्स मेरो नाडीको घडि हेर्दै, जिब्रो टोक्दैछ - छिः कस्तो घडि बाँधेको ? उहिलेउहिले जुत्ता फाट्दा तिम्रा गोजी रित्तिन्थे मेरा पाइजामा, सुरूवाल र भादगाउँले टोपी समेत ब्यवस्था गर्नुपर्थ्यो मैले । हेर त आज, तिम्रा पहिरनहरू कति ब्रान्डेड, रोलेक्स नाडीमा एडिदास पैतालामा एक्स तिम्रा काँखी र जाँघहरूमा ! ------------------------------ 'नेता हुँ, सेवा गर्छु देश र जनताको' - भन्ने तिमी 'विकास र समृद्दी दिन्छु' - भन्ने तिमी ---------------------------------- सबै सबै देखेपछि परिवर्तन तिमीमा मलार्इ भन्न कर लाग्छ - देशको ब्यापार गर्ने आखिर कस्तो ब्यापारी तिमी ?

फूलको बगैंचा घुम्न जाने प्रस्ताव जो कोहीका लागि सर्वस्वीकार्य प्रस्ताव हुन सक्दछ । त्यसकारण पनि यस्ता प्रस्ताव मेरा लागि अस्वीकार्य प्रस्ताव हुनै सक्दैनन् । अप्रिल २४ का दिन एउटा यस्तै प्रस्ताव थियो मलाई । लुभेन बेल्जियममा बस्दै आउनुभएका एकजना दाजु नारायण पौडेल मार्फत दाई बिष्णु थापा र मेरो लागि पनि टिकट बुक भैसकेको थियो । साथमा थिए साथी रमेश पौडेल । नातामा मेरा दाई र ब्याबहारिक हिसाबले मेरा साथी झलक दाइसँग म लक्जमबर्ग घुम्न निस्कनु अगाडि नै नारायण दाजुले यो सुन्दर प्रस्ताव राख्नुभएको थियो । तसर्थ हर हालतमा म अप्रिल २३ भित्रमा लुभेन आइपुग्नु पर्ने थियो । र, म २३ अप्रिलमै लुभेन फर्किसकेको थिएँ । २४ अप्रिलको बिहान बिष्णु दाई र म हामीलाई बोलाइएको स्थानमा पुग्यौं । तीन वटा बस लहरै मिलाएर राखिएका थिए । मलाई अचम्म लाग्यो र सोधेँ — हैन दाई, तीन तीन वटा बस किन राखेका हुन यहाँ ? पछि थाहा लाग्यो लुभेन शहरमा बस्दै आएका थुुप्रै नेपालीहरु त्यो बिश्व प्रसिद्द फूलको बगैंचामा जादैँ रहेछन् । यसो चिहाएर हेरेको अलिकति नेपाली दाजुभाईहरु जम्मा भैसकेका थिए । एकै ठाउँमा नेपालीको जमघट देख्दा कताकता न...

पर्यटन वर्ष मनाइरहेको मेरो देशमा राष्ट्रिय ध्वजाबाहक बिमान कम्पनीको कन्तबिजोगका समाचारहरू पढेर म कति दुखित बन्दै आएको छु, त्यो म यहाँ ब्यक्त गर्न सायदै सकुँला । तर त्यही अभागि देशबाट विकासको चरमतालार्इ अंगालिरहेको नर्वेमा विगत ८ महिनादेखि रहँदै आएको मैले यहाँको नर्वेजियन फ्लाइटको बोइङ B737-800W उडान नं DY 245, ट्रोम्सोदेखि वश्लोको उडान भरिरहेको जहाजभित्रबाट यो ब्लग अपडेट गर्न पाउँदा समेत खुशि ब्यक्त गर्न सकिरहेको छैन । आखिर कहिले आउँला यस्तै दिन हाम्रो विमान कम्पनीको पनि ?

देश हाँक्ने ठेक्का पाएकाहरुका गलत अभ्यासका बारेमा धेरैले थुप्रै मसि बगाए, मैले पनि जानी नजानि केहि लेख्ने प्रयास गरे हुँला । तर लाग्दैछ, जति लेखे पनि शासकहरुको मति बिग्रेपछि इन्द्रेको बाउ चन्द्रेको पनि केहि नलाग्दो रै’छ ! चित्त बुझ्ने काम फिटिक्कै गर्दैनन् गाँठे, बाहिर सपाट चरित्र देखाउन खोज्छन् भित्र सर्वाङ्ग नांगा छन् । यिनको यो गतिछाडा र टीठलाग्दो व्यवहार देख्दा म आफैदेखि उदेक लाग्न थाल्छ । अनि यसो सोच्छु, यी हुँडारहरु हुन् यीनले हामी निम्छरा जनताहरुलाई प्रजाबाट उठेर स्वाभिमानी नेपाली नागरिक भएर उठ्न कहिल्यै नदिने भए । न आफू गर्छन, न केहि सपार्न चाहनेलाई काम गर्ने वातावरण बनाइदिन्छन् । हुँदा हुँदा पत्रकारिताका नाममा मुखपत्र चलाइरहेका केहि बज्रस्वाँठहरु तीनका गलत काम सहि हो भनि प्रमाणित गर्न भगिरथ प्रयासमा समेत लागिपर्छन । प्रसंग रामेश्वर खनालका बारेमा उठाउन खोजिरहेछु म । उनका कामका बारेमा म हिजोसम्म बेखबर थिएँ । केहि उल्लेखनीय र सबल उनका कदमका बारेमा मैले आजभोली सुन्न पाइरहेको छु । हिजो उनका असल कदमका बारेमा पत्रिकाहरुले आवश्यक कभरेज गरेनन त्यसैले म बेखबर थिएँ, अकस्मात उनको राजीनामा...

एस.एल.सी अर्थात प्रवेशिका, एउटा बिधार्थीका लागि बिधार्थी जीवनमा आउने एउटा महत्वपूर्ण खुड्किलो । कति यसलाई महत्वपूर्ण अवसर मान्छन् त कति बिधार्थीकालकै सबभन्दा ठूलो घाँडो । तथापि यसलाई महत्व नदिने सायदै कोही होला । अझ यो शैक्षिक राजनीतिमा लागेका केहि शिक्षक नामका राजनैतिक दलका कार्यकर्ताहरुलाई त आफ्नो महत्वलाई ह्वात्तै माथि उकास्ने खास चाड पनि । अरु त अरु राम्रो र गुणस्तरीय शिक्षा दिन्छौं भनी फलाक्ने नीजि बिधालयका संचालकहरुका लागि त आफूले भने अनुसारको शिक्षाको फगत नारालाई प्रमाणित गर्न प्राप्त हुने यो यस्तो एउटा अवसर कि, यसमा उनीहरुको खास केहि “ट्रिक” चलेन भने प्रवेशिकाको नतिजा प्रकाशित भएपछिको एक वर्ष दुनियाका माझ आफ्नो शान शौकत करिब करिब सबै ध्वस्त हुने मनोबिज्ञानले खेदिरहन्छ । कतिले प्रवेशिकामा ग्यारेन्टी पास गराउन सक्ने स्तरको ट्युशन सेवा दिन सक्ने आफ्ना आकर्षक विज्ञापनहरुले खास ब्यवसाय पनि गरे होलान । कोहीले भातका ब्यापार गरे सायद त कतिले रातका पनि ब्यापार ! यिनै तीता यथार्थहरुका बिचबाट यसपालीको प्रवेशिका पनि शुरु भैसक्यो । तथापि म्याग्दीमा प्रवेशिका परीक्षा सञ्चालनमा प्रयोग हुदैँ आ...

आज हाम्री प्राणप्रिय छोरी एन्जील तीन वर्ष पूरा पुगेर चौथो वर्षमा लाग्दैछिन् । हिजो झैं लाग्छ, उनी जन्मेको, कति छिटो तीन वर्ष पार गरि सकिन सम्झेर ल्याउँदा अनौठो अनूभुति हुन्छ । मलाई सम्झना छ, उनको पहिलो वर्षको जन्मदिनको खास उत्साहप्रद रहेन, सायद म र श्रीमतीबिच केहि त्यस्तै असमझदारी रहेको हुनुपर्छ । तर दोश्रो वर्ष पार गरि तेस्रो वर्षमा लाग्दा भने छोरीको जन्मदिन भने जसरी मनाउने ब्यवस्था गरेका थियौं । र, यो उनको जन्मदिनको तेस्रो उत्सब म उनीसँग छैन, मन भरिएर आएको छ । जेहोस छोरीसँगका केहि पलहरू सम्झेर उनको जन्मोत्सब मनाउने प्रयास गरेको छु । ठिक तीन बर्ष पहिले आजकै दिन बिहानीपख १ बजेतिर मलाई श्रीमतीले कोट्याउँदै भनिन् – सुन्नुन मलाई त पेट दुख्न थाल्यो । मैले उनलाई पहिले नै सजग गराएको थिएँ कि हल्का पेटमा केहि पीडा भयो भने मलाई भनि हाल्नु, बागलुङ्बाट गाडी मगाउन सजिलो पर्छ । सायद त्यही भएर होकी सानुले मलाई कोट्याएको ! म बिस्तराबाट बिध्यूतिय गतिमा उठेँ र झटपट आमालाई उठाएँ । आमा अलि बिरामी भएका कारण हामीसँग बागलुङ जाने अवस्था नरहेकाले म ठूली आमालाई बोलाउन ठूली ...

दुर्इचार वर्ष पहिलेको कुरा हो , म्याग्दीमा एउटा यस्तै घटना भयो । नेपालसमाचार पत्रका लागि म्याग्दी संबाददाता ध्रुबसागर शर्माले पुनहिल (म्याग्दीको पर्यटकिय क्षेत्र) को भनेर एउटा तस्बीर पत्रिकामा पठाउनुभएछ । तर छापिएर आएपछि ठूलो हल्ली खल्ली भयो , त्यो तस्बीर त पुनहिलको परेनछ । शर्माले गुगलमा राम्रो फोटो देखेर कम्प्यूटरमा केहि समयपहिले राखेको फोटो पुनहिलको भनेर पठाएछन् । आखिर फोटो परेछ स्वीटजरल्याण्डको ! ल हेर्नुस् त कन्तबिजोग ! एउटा जिल्लाको संबाददाताले कुन ठाउँको फोटो भन्ने कुरा निर्क्यौल नै नगरि ढ्याङ्ग जुन पायो त्यो फोटो पठाउनु हुन्छ त ? ल पठाउनेले त पठाए रे फेरि त्यो पत्रिकामा भएका कला सम्पादकहरूको काम चाँहि के हो कुन्नी ? फोटो आए भयो , जहाँसुकैको होस् पठाउनेले पठाएपछि छाप्नलार्इ के ? आखिर , पत्रिकाको विश्वसनीयता माथि प्रश्न त उठ्यो नी ? हैन र ? जैरे एउटा फोटो नचिन्ने पत्रिकाका मान्छेहरूले समाचार के चिन्लान र ? हैन र ? एकपटक मैले यहि ब्लगमा उल्लेख गरेको थिएँ , बेनीमा एउटाको नाममा प्रकाशित समाचार पोखरामा अर्कैको नाम दुरूस्तै छापिएको हुन्छ । र , झन अर्काको नाममा त्यो खबर राष्ट्रिय पत्रि...

बेनी सानो ठाउँ, सानै खबरले पनि खुब तात्तिने गर्छ, मेरो अनुभवले यहि भन्छ । यो त घटना नै गम्भीर छ । घटनासँग सम्बन्धित भनिएका पात्रहरुको बारेमा एकखालको चर्चा बाहिर आएपछि मैले यो घटनालाई गम्भीर हैन भनेर ठोकुवा गर्न चाहिनँ । विषय जति गम्भीर छ, विषयसँग सम्बन्धित उत्प्रेरकका विषयमा भएको चर्चाले मलाई थुप्रै प्रसंगहरु उठान गर्न मन लाग्यो ।  चोरी सानो होस् वा ठूलो त्यो चोरी नै हो । र, यो एक सामाजिक अपराध पनि । पछिल्लो समय, बाबियाचौर चोरी काण्डले चोरीकाण्डमा जुन संस्थागत संलग्नता समेत रहन आएको कुरा खुलासा गरेको छ, त्यसले पक्कै पनि आम मानिसहरुको एउटा जिम्मेवार पार्टी पंक्तीप्रति नै नकारात्मक धारणा विकाश हुन गएको छ । घटनाको सतही जानकारीबाट नै एक सचेत नागरिकले निक्र्यौल गर्न सक्दछ कि लाखौंको धनमाल लुटपाट गर्नमा सानो वा कमजोर समूहले आँट गर्न सक्दैन । पक्कै पनि त्यो समूह पेशेवर हो र एउटा सशक्त समूह पनि । चोरीमा कसको के कस्तो संलग्नता थियो वा छ त्यो विषयमा भन्दा पनि घटनामा संलग्न ब्यक्तिले किन एक जिम्मेवार दलका जिम्मेवार नेताको संलग्नता समेत थियो भनेर बयान दिए सन्दर्भ बिचारणीय छ । खैर, यो विषय...

नारी दिवसका दिन इरानी महिलाहरू फोटोः गुगल आज दिनभरजसो देशका सडकहरूमा नारी आवाज एकसाथ घन्केका थिए होला । गगनभेदी नाराहरू, सडकभर नारीहरू र हातमा थुप्रै प्लेकार्डहरू यस्तै हुनुपर्छ आज दिनभरको बस्तुस्थिती । कतिपय नारी उत्थानका लागि भनि खोलिएका संघसंस्थाहरूले त विशेष रकम खर्च गरेर विशेष खालकै कार्यक्रमहरू पनि गरे होलान । नगरून पनि किन ? आखिर वर्षमा एकपटक आउने विशेष दिन जो पर्यो । र, सायद यतिखेर त नेपालका सडकहरू शुन्य पनि भैसके होलान् । सडकमा पुगेर नारी अधिकारका बारेमा चर्का चर्का नारा लगाएर घर फर्केका आमा, दिदीबैनी, भाउजु, फुपु र श्रीमतीहरू थकित थकित र चकित चकित भएर निदाई सके पनि होलान । तथापि मेरो मनोकामना ननिदाओस् उनीहरूको नारी उन्मुक्तिको अभिलाषा, नथाकोस् पुरूष बराबर महिलाहरू पनि हुन भन्ने उनीहरूको चेतना भन्ने नै हो । एउटी नारी आमा पनि हुन् र जीवन संगिनी पनि । यस अर्थमा मैले लेख्नुपर्छ नारी दिवसको पावन घडिमा मेरी आमा सडक सम्म पुगिन होला र मेरी श्रीमतीले पनि सायद नारी अधिकार, नारीको स्वाभिमानप्रतिको सम्मान र पुरूष बराबरको हकहित र सामाजिक सम्मानको ग्यारेन्टीका प्लेकार्डहरू बोकिन होला । ...

युवा स्वयंसेवकका रुपमा नर्वे आएपछि मैले धेरै कुराहरु सिक्ने मौका पाएको छु । बाटोमा हिड्दा होस या कुनै सभामा सहभागी हुँदा, चाहे पसलमा सामान किन्न जाँदा होस या बसमा चढ्दा । प्रत्येक पल्ट नयाँ कुराहरु अनुभव गर्ने अवसरहरु मिल्दै आएको छ, मलाई । त्यसैले, आफूले अनुभूत गरेका दुईचार कुराहरुलाई यस  ब्लग मार्फत बाड्न मात्र खोजेको हुँ । मलाई अचम्म लागिरहेको छ, मान्छेको संस्कार भन्ने कुरो । यो हत्तपत्त त्यसै नभूलिने विषय रहेछ । हरेकपल्टक कुनै पनि कार्यसम्पादन गर्दा मैले अनुभूत गरेका थुप्रै त्यस्ता अनुभूतीहरु छन् मसँग जसमा सगैँ मैले मेरो समाजमा सिकेको संस्कार जोडिएर आउँछ । अनि जब गल्ती महशुस हुन्छ म भुतुक्कै हुन्छु । तत्काल त्यो गल्तीलाई म सच्याउने प्रयत्न गर्दछु । र, प्रतिज्ञा पनि कि त्यही गल्ती म पटक पटक दोहोर्याउने छैन । तर ती त्यसरी नै त्यही रुपमा घटिरहेकै हुन्छन । सायद यसैले नै होला हामी नेपालीहरुले धेरै पहिले देखी भन्दै आएको, नानीदेखि लागेको बानी सिस्नोपानी लाउँदा नी नजानी । नर्वे आएको पहिलो हप्ता चल्दै थियो । रुवान्डा, सुडान र नेपालबाट आएकी युवा स्वयंसेवक प्रजु गुरुङ गरी हामी ...

सबैभन्दा दुर्बोध्य विशेषता बोकेका मानिसहरू कुन पेशामा हुन्छन् भनेर कसैले मलार्इ प्रश्न गर्यो भने मेरो जवाफ हुनेछ, पत्रकारिता ! जुन वयदेखि म यो पेशासँगको सानिन्ध्यताबाटै गुज्रिएर आउने मौका पाएको छु, त्यतिञ्जेलदेखि मैले बुझ्नै नसकेका मानिसहरू भेला हुने ठाउँ भनेकै सञ्चार गृह हो । खासगरि यहाँ मैले यस्ता मान्छे भेटेको छु, जसको नजरमा आज एउटा कुरा अति सत्य हुन्छ, र त्यही विषय वा प्रसङ्ग भोली अत्यन्तै असत्य बन्न सक्दछ । यो यस्तो चौरस्ता हो जहाँ विषयको विश्लेषण गर्न सक्ने कसिलो क्षमता भएका मानिसहरू भेला हुन्छन् र आफ्ना स्वार्थ अनुकुलका विश्लेषणमा रमाउँछन् । अरूलार्इ पनि उसै अनुकुलको बुझार्इका लागि उत्प्रेरित गर्दछन् । यो पेशासँग आबद्द ब्यक्तिहरूबीच सर्वाधिक प्रतिस्पर्धा हुन्छ । एकले अर्काको प्रगति देख्न वा स्वीकार्नै नसक्ने खतरनाक प्रवृती यसमा संलग्न ब्यक्तिहरूमा नै हुन्छ । सिधा अर्थमा भन्दा, जसरी हुन्छ एक भन्दा अर्को विशेष देखिनै पर्ने वा 'आफ्नो सहकर्मीभन्दा उच्चकोटीको पत्रकार मै हुँ भन्ने' वातावरण तयार पार्न उल्टो, सुल्टो, थ्याप्चो वा च्याप्टो जस्तो सुकै काम गर्न पनि कसर नराख्ने भयानक...

असफल प्रेमी .... १. किन तिमीले नबुझेको पिरती दिएको मैले ? नटुटेको गल्ती .... २. छाड्ने कसम जति गरेनी चल्छ हस्तमैथुन ! कस्तो माग ? ३. ‎'गाँजा चाहियो' माग राख्छ छोराले शिबरात्रीमा ......! आधार ४. ज्यूने आधार जिन्दगीभरलार्इ तिम्रो अंगालो .....! ‌

झापड खाए पनि जे खाए पनि राजनैतिक दलका बज्रस्वाँठ नेताहरूमा कहिल्यै चेत पलाएन । देश र जनताको लागि भन्दै फलाक्दै हिड्ने तथापि आफू र आफ्ना आसेपासेहरूका बारेमा बाहेक अरूका पक्षमा केहि सोच्न नसक्ने र्इ हराम नेताहरूलार्इ अब गोली हानेर मार्नु बाहेक अर्को केहि बिकल्प छैन । यिनले राम्ररी बुझेका छन् कुनै पनि किसिमको निरंकुशता र स्वेच्छाचारी शासन ब्यवस्था विश्वमा कहि पनि टिकेन र टिक्ने पनि छैन । तर, यिनले यो किन बुझ पचार्इरहेका छन् ? बिषय अत्यन्तै गम्भीर छ ! नेपालकै इतिहासलार्इ फर्केर हेर्ने हो भने, हामी यस्ता थुप्रै उदाहरणहरू पाउँछौ । शस्त्रअस्त्रादी र पैसाको शक्ति हुँदा हुँदै पनि १०४ वर्ष पछि राणाहरूको निरंकुशता र स्वेच्छाचारी शासन किन निर्मुल भयो ? उत्तिकै धेरै समर्थन र शक्ति प्राप्त पञ्चायति ब्यवस्था किन नामेट भयो ? किन २४० वर्षे राजतन्त्रको अन्त्य भयो ? यसलार्इ दलका नेताहरूले गम्भीरता पूर्वक विश्लेषण गर्नु आवश्यक छ । सयौं बर्ष पहिलेदेखि हाम्रा पुर्खाहरूले साँचेको आफ्ना लागि आफैले निर्क्यौल गर्न पाउने शासन ब्यवस्थाको सपनालार्इ पूरा गर्ने सुनौलो अवसर प्राप्त गर्दा पनि हामी किन यसरी अल्मलिरहेका...

सिरिया-लियोनमा भेटिएका एक बाल सैन्य फोटोः गुगल आमा बजार गएर आउँदाको दिन एक पोका पाउरोटी नलिइकन आउँदा म आमासँग २ दिनसम्म घुर्कि लाएर नबोलीकन बस्थेँ । मलार्इ अझै याद छ, बाबाले चाइनिज फाउन्टेन कलम ल्याइदिन्छु भनि बिर्सेर नल्याइकन आउँदाका दिन म उहाँसँग झगडा गरेको थियो । भार्इलार्इ अलिकति बढी माया गरेको जस्तो लाग्यो भने म पस्केको खाना छाडेर उठ्थेँ । र, मलार्इ राम्ररी याद छ- स्कुलबाट एक बजे छुट्टीको बेला मामाघर जाँदा बोर्इले भातसँग खाने दुधको तर (कतै कतै मलाइ पनि भन्छन् सायद) नराखिदिदा, हजुर मेरो बोर्इ नै हैन भनि ३/४ दिनसम्म बोर्इको घरमा पस्दा पनि पस्ने थिइँन । अर्थात म सानो छँदा मेरो बाल्यकाल थियो । म सँग सुरक्षित थियो- मेरो बाल्यकाल ! म रूँदा फकाउने मेरा बाबाआमा र आफन्तहरू थिए । खेल्नलार्इ साथीहरू थिए । साथीहरूसँग खेलेको र बनभोज गएको मैले कसरी बिर्सन सक्छु ? मेरो छुट्टै संसार थियो । प्रायःजसो खुशीले भरिपूर्ण थियो, मेरो बाल्यकाल !

यो फोटो म १९ औं पटक थचारिँदाको हो । फोटोः हन्ना होभ्दे बार्इ हिजो जीवनमा पहिलो पटक स्कीको अनुभव लिएँ । टि.भी स्क्रिनमा स्कीका खेलाडीहरूले स्की गरेको देख्दा सारै आहरिश लाग्ने गर्थ्यो । तिनले जस्तै गर्न पाए हुन्थ्यो नी भन्ने लागिरहन्थ्यो । तर हिजो स्की गर्न गए पछि थाहा लाग्यो । यो काम त्यति सजिलो भने रहिन्छ । स्की बोर्डमा जुत्ता फिट गरेर हिड्न के थालेको थिएँ, लडि हाले । तैपनि सम्पर्क ब्यक्ति हन्नाको प्रेरणाबाट जसो तसो स्की बोर्ड लगाएर हिड्न भने सिकेँ त्यो पनि दशौं पटक लडेर मात्र । लड्यो अनि उठ्यो । उठ्यो, थोरै हिड्न थाल्यो अनि फेरि थचक्कै ! भगवान कसम, नेपालको प्रधानमन्त्रीको चुनावभन्दा पनि बढी पटक लडेँ म । आखिरीमा, नेपालको प्रधानमन्त्रीको चुनाव १७ औ पटकमा सफलतापूर्वक सम्पन्न भए जस्तै मैले पनि ५० औं पटक लड्दै, उठ्दै गरेपछि केहि छोटो दुरी सम्म स्किङ् गर्न सफल भएँ । अर्को हप्ता अलि बढि लामो दुरी तय गर्न सक्छु भन्ने लागेको छ । हेरम के हुन्छ । मैले विश्वास गर्छु, प्रसिद्द अमेरिकी कवि राल्फ वाल्डो इमर्शन  को भनार्इमा, “ Our greatest glory is not in never falling, but in rising up ever...

ब्लगप्रेमी मित्रहरू, मैले आजमात्र हाम्रा ३४ औं प्रधानमन्त्री झलनाथ खनालको ब्यक्तिगत वेभसाइट छ भन्ने थाहा पाएँ । यस्सो हेरेको वेभसाइट ब्यवस्थित र अपडेटेट पाएँ । बायाँ पट्टी सुझाब बाकस पनि रहिछ । कति उनीहरूलार्इ गालि मात्र गर्ने यस्सो दुर्इचार सुझाबहरू हामी पनि राखि हेरौंन भन्ने लागेर केहि सुझाबहरू पनि खसाले । मेरा सुझाबहरू तल उल्लेख गरेबमोजिम छन्, कृपया यहाँहरूले पनि ५/७ मिनेट फुर्सद निकालेर केहि सुझाबहरू राखिदिनुहोला, आफ्नो बास्तबिक पहिचान खुलाएर ! मेरा सुझाबहरू तल उल्लेख गरे बमोजिम छन् ।

पुर्पुरो त ल्याएकै रहिछन् नी ! अन्ततः केहि घण्टा पश्चातः नेपालले नयाँ प्रधानमन्त्री पाउने निश्चित भएको छ । माधबकुमार नेपालले प्रधानमन्त्री पदबाट राजनीमा दिएको दुर्इ दिनमा सहमति निर्माण हुने जिकिर गर्दै आएको एकिकृत नेकपा माओवादी र एमाले अध्यक्ष खनालसहितका केहि एमाले हस्तीहरूले २ दिनमा त के २ महिनासम्म पनि भनेजस्तो सहमतिको बाताबरण निर्माण गर्न नसकेको त हाम्रा माझ छर्लङ्गै छ । यसरी ५ महिनासम्म देशलार्इ पेन्डुलम गरार्इ प्रधानमन्त्रीको निर्वाचनमा रनभूल्ल परेका दलहरूले प्रधानमन्त्री निर्वाचनको नियमावलीमा संशोधन गरी प्रधानमन्त्री निर्वाचनको दोश्रो खण्ड शुरू गरेका थिए । आज, प्रधानमन्त्री निर्वाचनको दोश्रो खण्ड शुरू हुँदा यसले फेरि नाटकिय रूप लिएको छ । सधैं सहमतिको रटान दिदैँ आएका दलहरू मध्ये एनेकपा माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डले आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता लिइ प्रधानमन्त्रीमा दाबेदारी राखेका एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाललार्इ सहमति गरेको औपचारिक घोषणा गरेपछि यसपालीको प्रधानमन्त्री निर्वाचनले नाटकिय रूप लिएको हो । देशले पाँच महिनाको कठोर तपस्या पश्चातः नयाँ प्रधानमन्त्री त पाउने निश्चित भयो तर यसले शान्...

अन्ततः दुर्इ ठूला कम्युनिष्ट पार्टीहरूले आफूहरूलार्इ एउटै स्थानमा उभ्याएर देशमा प्रधानमन्त्री चुन्ने आधार सम्म निर्माण गर्न प्रयास गरेका छन् । तथापि यिनीहरूको यो मिल्ती जेठ १४ सम्म संविधान बनाउनु भन्दा पनि त्यसपछि थप ६ महिनाका लागि अन्तिम पटक संविधानसभाको म्याद थप्नका लागि मात्र हो भन्नेमा म विश्वस्त छु । हामी यी दुर्इ दलको मिल्तीको पृष्ठभूमिलार्इ विश्लेषण गर्न सक्छौं । हिजो छुट्टाछुट्टै उम्मेदवारी दर्ता गरेर आज एक्कासी प्रचण्डले आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता घोषणाको मुख्य उद्देश्य के हुन सक्छ त ? अझ यो भन्दा पनि गम्भीर कुरो त प्रचण्डले पार्टिभित्रका आफ्ना केहि तर महत्वपूर्ण नेताहरूको उम्मेदवारी फिर्ता नगर्न गरेको आग्रहको पूरापूर बेवास्ता गरि उम्मेदवारी फिर्ताको घोषणा गरेका छन् । यसलार्इ हामी प्रचण्डको उदारता मान्न सक्छौं कि प्रपञ्च ? कुरो गम्भीर छ, तैपनि हेर्दै जाउ प्रधानमन्त्रीको निर्वाचनमा के हुन्छ ? बाँकि कुरा प्रधानमन्त्रीको रिजल्ट पछि !

कांग्रेससँगको बैठकमा माओवादीनेताहरू मुस्कान दिदै । फोटोः नागरिक मितिः २०६७ माघ ११ गते स्थानः रिसोर्टमा हैन सन्दर्भः माओवादी र काङ्ग्रेस शिर्षस्थ नेताहरूको बैठक प्रस्ताबः राष्ट्रपतिले बुधबारसम्म म्यादरहने गरी सहमतिय सरकार निर्माणका लागि गरेको आव्हानको कदर गरी यथाशिघ्र निर्णय गर्ने, राष्ट्रिय सरकार निर्माणका लागि आधार निर्माण ! उपस्थितीः  प्रचण्ड, बैध्य, डाक्टर, काजि र बादल (माओवादीबाट) , कोइराला, शेर, सिंह, डाक्टर महत, रामचन्द्र र निधी (कांग्रेसबाट)। छलफलः शान्तिप्रक्रियाको आधा हिस्सा भएको र जनादेशअनुसार ठूलो दलको नेताले राष्ट्रिय सहमतिको नेतृत्व एमाओवादीले गर्नु उचित हुने माओवादी पक्षको अडान । शान्ति प्रक्रियाको थालनीमा नेपाली काँग्रेसको नेतृत्व भएकाले यसलाई सार्थक बनाउन पनि काँग्रेसको नेतृत्वमा सरकार बन्नु उचित हुने कांग्रेसको जिकिर । बैठकपछि सहभागीहरूको प्रतिक्रियाः राष्ट्रिय सहमतिको सरकार बन्न नसकेमा शान्तिप्रक्रिया र संविधान निर्माण प्रक्रियामा गम्भीर असर पुग्ने कुरामा ब्यापक छलफल भएको । राष्ट्रिय सरकार निर्माणमा दुवै दलका नेताहरू सकारात्मक र प्रतिबद्द प्रयास जारी राख्ने न...